بررسی ساختار نمادین همنشینی ارکان ماده ( آب، آتش، باد و خاک ) و مدلول های ضمنی– اسطوره ی آن ها در متن معماری کویر

سال انتشار: 1392
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 1,565

فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

IAU02_224

تاریخ نمایه سازی: 14 شهریور 1393

چکیده مقاله:

در دیدگاه انسان سنتی ، طبیعت با تمامی مظاهر شکوهمند و مهیب اش خود باطنی رمزآلود و مقدس داشت . هر یک از لایه ها ی اسطوره یی ، تشکیل دهنده ی طبیعت (آب، آتش، باد و خاک) در نظام معماری سنتی ، بنابر قواعد معنایی و ساختاریهمنشین یگدیگر شده تا اسطوره ها تولید کننده ی رمزها و نشانه ها گردند .مظاهر این رمز پردازی در کالبد و معنای معماری ایرانی – اسلامی در تزیینات ، مصالح ، فرم ها و حجم ها تجلی می یابد و نیز در عناصری که به ارکان ماده وجود می بخشند ،همچون بادگیرها ، خیشخان ها ، نورگیرها در جداره ها و سقف ها ، حوض ها و جوی ها و در نهایت در کالبدی که سراسرخشت و خاک است و از پس بافت های فرهنگی به مرور زمان به فرم هایی طبیعی در هنر و معماری بدل گشتند ، فرم هایی همچون ، چهار باغ ها ، چهار طاقی ها .برای باز خوانی از رموز این ساختار های نمادین در معماری نیاز به بازشناسی عواملموثر در فرهنگ ایرانی است . ایرانیان پس از اسلام ، بسیاری از اعتقادات مذهبی شان را با زبانی دیگر در قرآن باز می یابند ونه تنها آنها را به دست فراموشی نمی سپارند ، بلکه سعی در تکمیل نمودن آن در غالب دین جدید می نمایند .از این رو بسیاری از مفاهیم رمزی معماری پیش از اسلام که بنابر اسطوره ها و دین زرتشت ظهور می یابد ، پس از اسلام با دیدگاهتوحیدی معمار مسلمان به صورت اصیل تر ، در مصادیق معماری تکمیل می گردد . از این رو در مورد هر یک از عناصر ،پس از بازخوانی معنای آن در ایران باستان و به ویژه آیین زرتشت ، به بررسی جنبه هاینمادین آن در قرآن پرداخته و پس از کشف مفاهیم آنها در منابع فرهنگی ، به یافتن مصادیق مناسب با آن مفهوم در متن معماری ایران در دوران پیش و پس از اسلام پرداختیم و در نهایت این تلاش منجر به یافتن رموزی گشت که از پس تاریخ به فرم هایی طبیعی در معماری ایران بدل گشته بودند .

کلیدواژه ها:

ماده ، اسطوره ی عناصر چهارگانه ، آب ، آتش ، خاک ، باد

نویسندگان

نگار حیدری متین

کارشناس ارشد معماری اسلامی

مرضیه حاج بابایی

کارشناس ارشد معماری اسلامی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اردلان، نادر (1382)، حس وحدت در سنت عرفانی معماری ایران ...
  • علم الهدی، هدی(1383) " آب در معماری ایرانی"، مجموعه مقاله ...
  • م ماتلاک، جان. ال (1379) _ آشنایی با طراحی محیط ...
  • آریانی، اسماعیل(1384)، مقالات اولین هم اندیشی هنر و عناصر طبیعت ...
  • عفیفی، رحیم (1374)، اساطیر و فرهنگ ایرانی در نوشته های ...
  • _ خوانساری، مهدی _ محمدرضا مقتدر، مینوش یاوری (1383) _ ...
  • م بلخاری، حسن(1388) _ مبانی عرفانی هنر و معماری اسلامی ...
  • پیرنیا، کریم (1381) _ معماری اسلامی ایران _ تهران، انتشارات ...
  • م حسینی، بهشید (1383)، _ درک و فهم آتشگاه و ...
  • _ نصر، سید حسین (1342) _ نظر متفکران اسلامی درباره ...
  • _ نقره کار، عبدالحمید (1388)، درآمدی بر هویت اسلامی در ...
  • م قوی پنجه، زهرا (1384) _ بررسی ساختار نمادین عناصر ...
  • _ هیلز، جان (1373) شناخت اساطیر ایران، ترجمه _ ژاله ...
  • نمایش کامل مراجع