نقش سازه های حفاظتی در حفاظت ، مدیریت و بهره برداری از منابع آب و خاک در رودخانه مشکین چای

اراضی حاشیه رودخانه مشکین چای از نظر کشاورزی بسیار مستعد و حاصلخیز می باشند و بر این اساس حفظ اراضی مذکور از خطر تخریب و فرسایش توسط رودخانه، همواره یکی از مشکلات اساسسی کشاورزان منطقه بوده است. در این راستا برای ساماندهی رودخانه مشکین چای سازه های حفاظتی اپی و دایک جهت دستیابی به اهداف ذیل احداث شده است: 1- جلوگیری از فرسایش دیواره ها و اراضی حاشیه رودخانه، 2- رسوب گذاری در فاصله بین دو اپی متوالی ، 3- کنترل سیلاب و احیا و آزاد سازی اراضی حاشیه رودخانه، براساس اندازه گیری های انجام شده مقدار رسوب به دام افتاده در بین اپی ها 44400 تن معادل 30% از فضای کل بین اپی ها می باشد، بنابراین از وارد شدن حدود 44400 تن رسوب به مخزن سد بهرام تپه (در پایین دست) جلوگیری شده است. با احداث اپی ها قسمتی از اراضی زیر کشت که در بستر سیلابی رودخانه قرار داشتند و اراضی که قبلاً توسط رودخانه تهدیدمی شدند به اراضی مناسب و امن برای کشت تبدیل شده اند. قبل از احداث سازه های حفاظتی بستر سیلابی رودخانه 744746 متر مربع (74هکتار) و بعد از عملیات 236557 متر مربع (23هکتار) شده است. لذا وسعت بستر سیلابی رودخانه به 32 درصد وسعت اولیه کاهش یافته است. با در نظر گرفتن 6480 متر مربع فضای اشغال شده توسط اپی ها و 22758 متر مربع فضای اشغال شده توسط دایک با کم کردن این مساحت از مساحت کل می توان به این نتیجه رسید که 478951 متر مربع (47 هکتار) زمین برای کشت آزاد شده است. با عنایت به زیر کشت رفتن این اراضی میزان درآمد حاصل از کشت های مختلف به قرار ذیل می باشد: درآمد حاصل از 50/10 هکتار کشت یونجه در پای درختان مبلغ 47601750 ریال، 18 هکتار کشت گندم مبلغ 64602000 ریال، 10 هکتار کشت جو مبلغ 19890000 ریال، 5/6 هکتار کشت لوبیا مبلغ 44255250 ریال و 5/10 هکتار باغات مبلغ 230000000 ریال برآورد شده است. درآمد برآورد شده از زراعت و باغات برای اراضی فوق در مجموع مبلغ 406349000 ریال می باشد.

کلیدواژه ها:

اپی ، حفاظت ، دایک ، رودخانه ، فرسایش