بررسی سمیت تنفسی ترکیبات ثانویه سه گیاه دارویی روی سوسک کشیش Rhyzopertha dominica و شپشه برنج Sitophilus oryzae

سوسک کشیش و شپشه برنج دارای انتشار جهانی بوده و خسارتزیادی به محصولات انباری خصواا للات وارد می کنند. به منظورارزیابی روش های سازگار با محیط زیست برای کنترل آفات انباری،اثر سمیت تنفسی متابولیت های ثانویه سه گونه گیاهی شاملاسطوخودوس ، رزماری و آویشن روی حشرات بالغ سوسک کشیش و شپشهبرنج ، بررسی شد. آزمایشات در شرایط دمای 1±29 و رطوبت نسبی 5±70 دراد و تاریکی انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد فعالیت حشره کشی متابولیت های ثانویه و زمان در معرض قرار دادن آن هاروی حشرات مختلف، متفاوت است. میزان حساسیت تنفسی گونه هایشپشه برنج بیشتر از سوسک کشیش بود. در بین ترکیبات بیشترین سمیت مربوط به cineoleـ1.8 و پس از آن به ترتیب linalool ،carvacrol, ،eugenol ،camphor و thymol بودند. bornyl-acetate ،Borneol و linalyl-acetate کمتر مؤثر بودند. بنابر نتایج این آزمایش می توان گفت که استفاده از متابولیت های ثانویه گیاهان به جای استفاده از ترکیبات شیمیاییبسیار مفیدتر بوده زیرا علاوه بر حفاظت از للات انبار شده، کمخطر بوده و کمترین آثار سوء را روی محیط و مصرف کننده دارند.

کلیدواژه ها:

اسانس ، سمیت تنفسی ، ترکیبات ثانویه ، آفات انباری