مکان یابی مناطق مستعد برای احداث باغات مثمر در اراضی شیبدار (% 12 <) با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) حوزه آبخیز کش و لهران

از آنجا که بیشتر درختان میوه، پس از کاشته شدن، چند سال طول می کشد تا به بار بنشینند و علاوه بر مخارج سنگین اولیه، در طول این مدت نیز هر ساله هزینه هایی برای نگهداری و پرورش آنها لازم می شود. نیاز به سرمایه گذاری بلند مدت دارد. بنابراین اگر از ابتدا امر دقت و توجه کافی نشود، شاید پس از چند سالف منجر به زیان هایی جبران ناپذیر گردد. مکان یابی اولیه جهت توسعه باغات میوه، به منظور یافتن عرصه های مناسب و مستعد (Location) مبتنی بر میزان سازگاری درختان میوه نسبت به عوامل محیطی می باشد. مهمترین عواملی که بر میزان سازگاری درختان میوه نسبت به عوامل محیطی تأثیر می گذارند عبارتند از: ارتفاع از سطح دریا، اقلیم، بارندگی و شیب، بافت خاک، عمق خاک، اسیدیته خاک و ... می باشد. اصول کلی مکان یابی به این صورت است که در این مرحله نقشه های رقومی با مقیاس 1:25000 که حاوی اطلاعات رقومی لایه های مختلف مانند ارتفاع، شیب، دما، بارندگی، بافت، عمق خاک و ... می باشد، تهیه شده و محدوده های خیلی مناسب و مناسب هر لایه، با توجه به محدوده سازگاری هر درخت، به کمک سیستم های اطلاعات جغرافیایی (GIS) جدا شده و عرصه های نامناسب حذف می شوند. در نهایت لایه های رقومی مختلف، به کمک سیستم GIS بر هم دیگر منطبق شده و عرصه هایی که از نظر فاکتورهای مختلف جهت توسعه باغات مناسب می باشند، مشخص می شوند. بر این اساس معلوم شد منطقه از نظر پارامترهای فیزیکی در حدود 14% و از نظر پارامترهای اقلیمی حدود 70% و از نظر پارامترهای خاکشناسی در حدود 14% قابلیت احداث باغات گیلاس و آلبالو را دارد. سپس با تلفیق نقشه های به دست آمده بر اساس پارامترهای فوق تنها حدود 10% منطقه قابلیت احداث باغات گیلاس و البالو را دارا می باشد. بر اساس پارامترهای فیزیوگرافی، اقلیم و خاکشناسی تناسب نهایی برای کل منطقه با توجه به اینکه عامل متوسط حداکثر دما در منطقه محدودیت شدید (کلاس N) ایجاد می کند. پس در منطقه امکان احداث باغات گردو از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست در نهایت با توجه به نتایج به دست آمده از تلفیق داده ها، منطقه از نظر پارامترهای فیزیکی در حدود 19.7%، و از نظر پارامترهای اقلیمی حدود 71% و از نظر پارامترهای خاکشناسی در حدود 5% قابلیت احداث باغات گیلاس و البالو را دارد. و با تلفیق نقشه های به دست آمده بر اساس پارامترهای فوق (عوامل فیزیوگرافی، هواشناسی و خاکشناسی) تنها حدود 2.38% منطقه قابلیت احداث باغات گلابی را دارا می باشد.

کلیدواژه ها:

، GIS ، مکان یابی ، گیلاس ، آلبالو ، گلابی ، گردو