ارزیابی تنوع ژنتیکی برای جذب و تجمع عنصر روی و ارتباط آن با تحمل خشکی در ژنوتیپ های جو

خشکی و کمبود روی (zinc) در خاک های زراعی محدودیت عمده ای در تولید غلات از جمله جو تحت شرایط دیم بوده که باعث کاهش عملکرد و کیفیت محصول می گردد. به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی در بین ژنوتیپ های جو برای کارایی جذب روی، غلظت و میزان روی در بوته و انتقال آن به بذر؛ همچنین بررسی ارتباط بین میزان و غلظت روی در بذر با عملکرد ژنوتیپ ها، تعداد 144 ژنوتیپ جو مشتمل بر ارقام محلی، اصلاح شده و لاین های بومی جو دریافتی از بانک ژن تحت شرایط مزرعه ای بررسی شدند. در مزرعه، آزمایش در قالب طرح لاتیس مربع با 2 تکرار اجرا شد. براساس نتایج تجزیه واریانس، بین ژنوتیپ ها برای صفات غلظت و میزان روی در بوته و بذر و نیز تمامی صفات مورفوفیزیولوژیک اختلاف آماری معنی دار وجود داشت. ضمنا دامنه تغییرات تمامی صفات مورد مطالعه بسیار زیاد بود که نشانگر وجود تنوع ژنتیکی بسیار خوب مابین ژنوتیپ ها برای صفات مورد مطالعه می باشد. غلظت و میزان روی در بوته با صفات غلظت و میزان روی در بذر همبستگی مثبت و معنی داری نشان داد. به علاوه میزان روی در بوته نیز به دلیل تعدیل اثرات مضر خشکی (کاهش ROS) توانست تاثیر مثبتی بر افزایش عملکرد دانه داشته باشد. بطور خلاصه نتایج این تحقیق، ضمن آشکار کردن وجود تنوع ژنتیکی برای جذب و تجمع روی در بین ژنوتیپ های جو، نشان داد ژنوتیپ های کارا در جذب و تجمع روی در بوته می توانند با تعدیل اثرات مضر تنش خشکی موجب افزایش عملکرد دانه در شرایط دیم شده و نیز باعث بهبود غلظت و میزان روی در دانه گردند.

کلیدواژه ها:

تنوع ژنتیکی ، جذب و تجمع روی (zinc) ، تعدیل تنش خشکی ، بهبود کیفیت