آگاهی از دانش سنتی در جهت ارتقاء حس مکان و تداوم سکونت در بافت های تاریخی رو به زوال

بسیاری از بافت های تاریخی به جای مانده که زمانی نه چندان دور کانون شکل گیری روابط انسانی، اقتصادی، تعاملات اجتماعی وسیع و غنی از مفاهیم معنوی و انسانی بودند، در طول زمان پویایی و حیات خود را از دست دادند، شکل و ساختار آن ها تغییر کرد و جای خود را به کالبدی عملکردگرا، غیر انسانی و متاثر از دیدگاه مدرنیته دادند که امروزه اثرات زیان بار آن، دست به گریبان ساکنان شهرهای بزرگ و توسعه یافته می باشد. ساختارهای ناآشنای به وجود آمده که انسان و محصول شهری و معماری او را از معنا بیگانه و از حس تهی ساخته و با تولید انبوه فضاهای بی هویت و ناسازگار با روحیات و غریزه ی انسانی، او را در بی مکانی و بی هویتی رها ساخته است. روش تحقیق این پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و بر پایه ی مرور منابع کتابخانه ای شکل گرفته است. در این پژوهش پس از بررسی مفهوم حس مکان، مولفه ها و عوامل تاثیرگذار بر آن شناسایی شده است. سپس با بررسی و استخراج ارکان دانش سنتی شکل دهنده به ساختار شهرهای تاریخی و با مقایسه ی این دانش سنتی با مبانی مربوط به مفهوم حس مکان، به قرابت و گاه انطباق مضامین آن بر یکدیگر، دست یافته شده است. با علم به این که حس مکان، ارتباط و پیوندی احساسی و عاطفی میان انسان و مکان است لذا نتایجی چون ارتقاء حس تعلق، هویت، رضایتمندی، امنیت و آرامش را به دنبال خواهد داشت، که این امور از ملزومات شکل گیری سکونت می باشد و بستری برای ارتقاء مفهوم سکونت را فراهم می کند. زندگی در شهر های قدیم مملو از این ارتباطات و پیوندهای احساسی میان باشندگان و محیط سکونتشان بوده است. با توجه به وجود آگاهی کم از ارزش های میراث به جای مانده از گذشتگان، سعی می شود تا با شناخت و به کارگیری دانش سنتی به ارتقاء حس مکان و به تبع آن تداوم و ارتقاء مفهوم سکونت در بافت های تاریخی رو به زوال و احیای مجدد آنها دست یافت.

کلیدواژه ها:

دانش سنتی ، هویت ، حس مکان ، شهر های تاریخی ، ساختار ، وحدت جغرافیایی