بررسی مولفه های محیطی موثر در ارتقای تعاملات اجتماعی نمونه موردی : کودکان کار در خیابان

هر رفتار و ذهنیت کودکان بر اثر مواجهه با محیط اطراف شکل می گیرد. یکی از مشکلات بسیار مهم که امروزه جوامع بشری و به طور جدی تر جوامع در حال توسعه را در بر میگیرد ، پدیده کودکان کار می باشد و این در حالی است که نداشتن محل زندگی مناسب و زندگی در خیابان و یا مخروبه های ساختمانی علاوه بر این که برای کودکان ناامن و به دور از حقوق اولیه آنها می باشد و موجب ناامنی و بی ثباتی فضای اجتماعی شهری نیز می شود. کودکان کار در آشفتگی شهرهای امروز، به دنبال عرصه هایی با هویت های خاص هستند تا علاوه بر تامین آسایش و تعامل با همنوعان ، در بستر پویایی اجتماعی به کمال متعالی خود نایل شوند. در واقع معماری باید به جایی افتراق و جدای در پی افزایش تعاملات اجتماعی و همبستگی انسان ها باشد. اما امروزه در اغلب فضاهای شهری که با آن روبه رو هستیم شاهد کاهش روابط و مشارکت اجتماعی در بین کودکان کار هستیم. مسیله اصلی در این پژوهش ، ارتقاء تعاملات اجتماعی در بین کودکان کار و چگونگی تاثیر آن بر کالبد معماری است. کودکان کار ، بخشی از گروه بزرگ تر کودکان در وضیعت دشوار یا کودکان آسیب پذیرشهری هستند که برای ساعات طولانی از شبانه روز و گاه تمام آن را به صورت موقت (ناپایدار) و یا دایمی (مستمر) و برای مدت نامعلوم خارج از نهادهای اجتماعی – حمایتی معمول مانند خانواده و مدرسه و به قصد و انگیزه کار و یا دوری از خانواده ، در خیابان به سر می برند. تعامل اجتماعی به معنای ایجاد رابطه بین دو نفر یا بیشتر است که منجر به واکنشی میان آنها می شود. جان لنگ ملاقات گاه به گاه و غیر رسمی را زمینه توسعه دوستی ها و روابط روزمره مردم دانسته است. تعامل اجتماعی ، نگرش افراد را با پیشینه ذهنی و ویژگی های متفاوت به یکدیگر نزدیک می کند و در این روابط حداقل 2 نفر یا بیشتر مشارکت دارند و شکل گیری آن وابسته به انگیزش اجتماعی و پاسخ آن است. این نوشتار جهت پاسخگویی به این سوال که چگونه و با چه مولفه هایی محیطی میتوان به مکان هایی در فضاهای آموزشی دست پیدا کنیم که نه تنها تعاملات اجتماعی در آن مکان ها جاری باشد و هم دعوت کننده و ارتقاء دهنده تعاملات اجتماعی در بین کودکان کار نیز باشد در این پژوهش نگارنده به دنبال آن است که با توجه به نمودار کانتر بتوان فضا را تبدیل به مکان کرد و رسیدن به تعاملات اجتماعی که هدف اصلی این تحقیق است از طریق مولفه های محیطی و کالبدی محقق شود. در وهله اول نیز در می یابیم که مدرسه پس از خانه مکانی است که فرد ، بیشترین تعاملات خویش را در آن دارد. صاحب نظران در زمینه تعاملات اجتماعی، به نقش فضاهای عمومی در ایجاد تعاملات اجتماعی تاکید میکنند به عبارتی عامل مشارکت و همراهی، یکی دیگر از عوامل ارتقاء تعاملات اجتماعی در بین کودکان کار شناخته شده است.

کلیدواژه ها:

کودک کار ، مجتمع آموزشی ، مولفه های محیطی ، مکان ، تعاملات اجتماعی