رویکرد مناسب آینده پژوهی و آینده نگاری اسلامی

برای تحقق آرمانها در نظامهای اسلامی، بایستی از رویکردها و ابزارهای مناسب و مبتنی بر فرهنگ اسلامی درحوزههای علوم انسانی و به خصوص آینده پژوهی استفاده نمود تا باعث تحقق آرمانها و اهداف فردی و اجتماعی شود؛اگر از راههای دیگران برای تحقق اهداف و آرمانهای خودمان استفاده کنیم، تضمیمنی برای تحقق آنها وجود ندارد، چراکه ممکن است با روشهای دیگران به اهداف دیگران برسیم. فلسفهی تاریخ اسلامی میگوید میتوان از تجاربمتراکم و انباشتهی گذشته، سنت و قانون کشف و استخراج کرد و برای شدن یا ساختن آنچه که خدا از مامیخواهد یعنی عبودیت و جامعه اسلامی معنوی و مادی از قوانین اسلامی الهی و قوانینی که بشر تاکنون آنها راتجربه کرده و قابلیت استفاده برای آینده را دارد، استفاده کرد. رویکرد فلسفهی تاریخ در آینده پژوهی و آینده نگاریرا میتوان با ملاحظاتی، جامع هر دو رویکرد اکتشافی/ توصیفی و رویکرد هنجاری/ تجویزی دانست. علم تاریخ علاوهبر این که قوانین کلی بودن برای فرد و جامعه را دارد، قابلیت کشف و استنتاج عقلی قوانین کلی شدن برای فرد وجامعه در آینده را نیز دارد و البته عبرت گرفتن از تاریخ و استنباط قانون و قاعده از آن، باید با دغدغهی آینده باشد؛ نهصرفاً برای نقل و تحلیل آن برای دیگران؛ رویکرد فلسفی به تاریخ جامع ترین نوع نگاه به زمان در گذشته و آیندهاست.

کلیدواژه ها:

آینده پژوهشی ، رویکردها ، فلسفه تاریخ اندیشه اسلامی