بررسی تاثیر برداشت آب از رودخانه توسط سازه آبی بند انحرافی در رفتار هیدرولیکی رودخانه با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS و سیستم آنالیز رودخانه HEC-RAS (مطالعه موردی رودخانه دالکی استان بوشهر)

در این تحقیق اثر برداشت آب از رودخانه توسط سازه آبی بند انحرافی سرقنات بر رفتار هیدرولیکی سیل در رودخانه دالکی بررسی شده است. بازه منتخب جهت مطالعه و پژوهش دارای طول 39.421 کیلومتربخشی از رودخانه دالکی واقع در حوضه آبریز رودخانه حله در استان بوشهر می باشد. با تلفیق سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS و مدل هیدرولیکی HES-RAS و مشخصات هیدرولیکی و هندسی رودخانه و شرایط مرزی و اولیه، شبیه سازی در حالت جریان دائم انجام شد. ابتدا توسط داده های خام در دسترس که اطلاعات جغرافیایی منطقه هستند شبکه نامنظم مثلثی TIN ارتفاعی منطقه در سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS ساخته شد. پس از آن اطلاعات هندسی مربوط به پلان روخانه، جهت جریان، سطح مقاطع عرضی رودخانه و سایر اطلاعات ژئومتری تهیه و پس از اصلاحات مورد نیاز با عملیات میدانی، به همراه مشخصات سازه های هیدرولیکی و ضریب مانینگ کانال و سواحل رودخانه در مدل هیدرولیکی HES-RAS تعریف گردید. برای تسهیل در ورود مقاطع عرضی و مدل زمین به نرم افزار تعریف گردید. برای تسهیل در ورود مقاطع عرضی و مدل زمین به نرم افزار از اکتنشن HES-GeoRAS که قابل اجرا در محیط GIS است استفاده شده است. مقادیر بده سیلاب به ازای دوره بازگشتهای مختلف نیز، بوسیله تحلیل هیدرولوژیکی سیل و سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS در محدوده تعیین و محاسبه گردید. با توجه به هندسه موجود و شرایط مرزی و اولیه، مدل در دو حالت یرداشت آب از رودخانه توسط سد انحرافی سرقنات و عدم برداشت آب اجرا و پروفیل سطح آب در این دوحالت استخراج و بررسی گردید. پس از اجرای مدل تحلیل حساسیت با توجه به مقادیر ضریب مانینگ مصالح کف و سواحل رودخانه صورت گرفت. با بررسی تاثیر تغییرات ضرایب مانینگ در مدل، مشخص شد که مدل نسبت به این تغییرات حساس نمی باشد در نتیجه ضرایب مانینگ در مقاطع رودخانه از دقت خوبی برخوردار بودند . در نهایت با بررسی نتایج مدل در دوحالت برداشت و عدم برداشت آب مشخص گردید که برداشت آب از روخانه تاثیر چندانی بر هیدرولیک جریان سیل در رودخانه ندارد.

کلیدواژه ها:

سازه آبی ، سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS ، شبکه نامنظم مثلثی TIN ، سیستم آنالیز رودخانه-HEC-RAS