پیش بینی فراوانی روزهای همراه با پدیده گرد و خاک در جنوب ایران با استفاده از مدل سری زمانی (ARIMA) (مطالعه موردی: استان هرمزگان)

پدیده گرد و خاک، به عنوان یکی از مخاطرات اقلیمی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان به شمار می رود. در مناطق جنوبی ایران نیز که از اقلیمی گرم و خشک برخوردار است، از یک سو به سبب نزدیک بودن به مناطق منشأ گرد و خاک بیابان های عربستان و عراق و از سوی دیگر، فراهم بودن وضعیت همدیدی لازم برای رخداد توفان های گرد و خاک در منطقه خلیج فارس، اثرات زیانبار این مخاطره بیش تر است. در این پژوهش، فراوانی روزهای همراه با گرد و خاک در استان هرمزگان بررسی و سپس پیش بینی می شود. جهت دستیابی به این هدف، داده های سه ایستگاه سینوپتیک بندرعباس، بندر لنگه و جاسک، طی دوره آماری 2008-1968 از سازمان هواشناسی کشور دریافت گردید. سپس با استفاده از روش (ARIMA (p,d,q غیر فصلی، در نرم افزار Minitab 16 به تحلیل و پیش بینی فراوانی روزهای همراه با پدیده گرد و خاک در منطقه مورد نظر پرداخته شد. براساس نتایج حاصل از این پژوهش، الگوی ARIMA (1،1،1)con، به عنوان مناسب ترین الگو برای پیش بینی فراوانی رخداد گرد و خاک در استان هرمزگان شناخته شد. همچنین، نتایج نشان داد که پیش بینی ارائه شده برای جاسک، در مقایسه با بندرعباس و بندرلنگه، هم به لحاظ استمرار روند افزایشی و ثبات بازه پیش بینی سری زمانی و هم از نظر تفاوت کم تر بین مقادیر مشاهده شده با مقادیر پیش بینی شده، از دقت و صحت بیش تری برخوردار است.

کلیدواژه ها:

جنوب ایران ، مخاطره گرد و خاک ، فراوانی روزهای گرد و خاک ، پیش بینی ، الگو سازی ARIMA