تغییر کاربری اراضی کشاورزی در ناحیه جلگه ای غرب استان مازندران

در ایران به دلیل عدم وجود استراتژی آمایشی مشخص و با ثبات توسعه، روند مداوم و پایداری در نوع و حدود فعالیت هاا و کاربری ها بوجود نیامده است. این شرایط موجب تغییرات سریع و مستمر برخی فعالیت ها و کاربری ها در پی تحولات گذرای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور شده است. این برآیند که در سده اخیر در تأثیر از تحولات برونزای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور بیشتر بوده، شاخصه های مکانی- فضایی عرصه های زیستی- فرهنگی را به شدت دگرگون کرده و عدم انتظام شدید در سازمان فضایی آن را در پی داشته است. ناحیه جلگه ای غرب استان مازندران با وجود محدودیت های عرصه ای، به دلیل برخورداری از چشم اندازها و مواهب خاص طبیعی، همانند فاصله کم کوه و دریا، ساحل ماسه ای و کم عمق، نزدیکی و روابط تنگاتنگ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با تهران و امکانات و تأسیسات رفاهی نسبتاً مناسب و زیرساخت های ارتباطی، شدیداً مورد توجه ساکنین فرامنطقه ای جهت گذران اوقات فراغت قرار گرفته است. تحولات مذکور در این ناحیه به این دلایل به شکل بارزتری به وقوع پیوسته است. مهمترین عامل نابسامانی مذکور در این ناحیهف تراکم بی از حد و توزیع نامنتعادل و کنترل نشده جمعیت، فعالیت و کاربری های گردشگری در یک روند رو به رشد شتابان و مغایر با ظرفیت ها و حساسیت های زیست محیطی و زیرساختی است. پیامدهای یی این رویداد را بیش از هر چیز می توان در بورس بازی زمین و تغییر روبه تزاید فعالیت ها و کاربری های کشاورزی به فعالیت ها و کاربری های مسکونی- خدماتی در قالب ویلا و شهرک سازی مشاهده نمود. تمایل و اقدام به فروش اراضی کشاورزی از سوی کشاورزان که به مثابه تلاشی انفعالی برای نجات مقطعی از یک بحران اقتصادی و سودجوئی معدودی از سرمایه داران بومی و غیربومی می باشد، موجبات نابودی روزافزون عرصه های کشاورزی و تجدید آن بر جامعه روستایی را راهم آورده است. این روند نه تنها سود مداوم و قابل توجه ای را متوجه کلیه ساکنان ناحیه نمی نماید، بلکه در آینده نزدیک این ناحیه را با بحران معیشتی بزرگی روبرو خواهد نمود. این مقاله به بررسی روند تغییر کاربری اراضی کشاورزی به کاربری مسکونی (ویلا و شهرک سازی) و خدمات گردشگری از سال 1355 تا 1390 به روش مطالعات کتابخانه ای و میدانی با استفاده از منابع اسنادی و کتابخانه ای، پرسشنامه، عکس های هوایی و تصاویر ماهواره ای و تحلیل GIS می پردازد.

کلیدواژه ها:

آمایش سرزمین ، کاربری زمین ، گردشگری ، مازندران ، غرب مازندران