بررسی میزان آمادگی مراکز درمانی تابعه دانشگاه علوم پزشکی گیلان جهت مقابله با حوادث و بلایای غیر مترقبه از دیدگاه مدیران پرستاری، سال 85

در 25 سال گذشته حوادث طبیعی 3 میلیون نفر در دنیا تلفات ایجاد کرده و خساراتی به میـزان 23 میلیـارد دلار وارد ساخته است . کشور عزیز مان ایران به لحاظ موقعیت جغراقیایی و نیز عدم وجود توجه کافی به ساختار فیزیکی هر ساله شـاهد خسارات وسیع جانی و مالی ناشی از بلایای طبیعی بالاخص زلزله می باشد و با کمال تاسف علیرغم تلاش وسیع و گـسترده و ستودنی همه مردم خصوصا مسئولان محترم در زمان بروز فاجعه ، هیچگاه از عمق فاجعه کاسـته نـشده و پیـشرفت مـؤثری در پیشگیری از عوارض حاصل نگشته است . یکی از اهداف کمیته ملی کاهش اثرات و بلایای طبیعی و کمیته فرعی حـوادث غیـر مترقبه بیمارستانها، افزایش آگاهی مسئولین و دست اند رکاران در امر برنامه های کاهش اثرات و بلایای طبیعی و ارتقاء کیفیت سازماندهی و مدیریت خدمات درمانی در مواقع بروز بحران است . توقع و انتظار گسترده مبنـی بـر آمـادگی بیمارسـتانها بـرای مقابله با هر بحرانی وجود دارد در صورتی که تحلیل آثار بلایای طبیعی نشان داده است ، بیمارستانها اغلب آمادگی کـافی بـرای مقابله با مشکلات طبیعی و ذاتی حوادث غیر مترقبه را ندارند . بنابراین وجود برنامه مدون مختص هر بیمارستان برای مقابله با زلزله و دیگر بلایا ضروری بوده ، این برنامه شامل آمادگی های پیش از وقوع ، هنگام وقوع و پس از وقوع زلزله و ... می باشـد . در این پژوهش سعی گردیده است ، ضمن بررسی میزان آمادگی موجود در مراکز درمـانی بـرای مقابلـه بـا حـوادث ، راهکارهـای مناسبی جهت رفع کاستی ها ارائه گردد . هدف پژوهش : این پژوهش جهت تعیین میزان آمادگی مراکز درمـانی تابعـه دانـشگاه علوم پزشکی گیلان جهت مقابله با حوادث و بلایای غیر مترقبه از دیدگاه مدیران پرستاری انجام شده اسـت . ابـزار و روش : ایـن پژوهش یک مطالعه توصیفی بوده و ابزار گرد آوری اطلاعات پرسشنامه ای شامل 2 بخش می باشد : بخش اول شـامل 7 سـؤال بوده و به منظور بررسی مشخصات واحدهای مورد پژوهش تدوین گردیده است . بخش دوم از چهار قـسمت تـشکیل گردیـده : قسمت اول دارای 11 س ئوال و به منظور ارزیابی اقدامات انجام شده جهت کاهش خطـرات سـاختمانی ، قـسمت دوم دارای 16 سئوال و به منظور ارزیابی اقدامات انجام شده جهت کاهش خطرات غیر ساختمانی و تجهیزاتی و قسمت سوم شامل 8 سـئوال به منظور ار زیابی میزان آمادگی نیروی انسانی و قسمت چهارم شامل 11 سوال و ب ه منظـور ارزیـابی اقـدامات مـدیریتی انجـام شده، طرح گردیده است . جامعه پژوهش مراکز درمانی تابعه دانشگاه و نمونه پژوهش 14 مرکز از مراکز فوق بود . جهت تجزیـه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و جداول فراوانی مطلق و نـسبی اسـتفاده گردیـد . نتـایج پـژوهش : نتـایج سـؤالات بخـش اول پرسشنامه نشان داد که % 50 مراکز قدمت 21 الی 40 سال داشته در %91 مراکـز بازرسـی از نظـر آسـیب پـذیری سـاختمان صورت نگرفته و %58 موارد سابقه بازسازی در 2 سال اخیر را دارند . در %75 مراکز مانور امدادو نجات انجـام نـشده اسـت ، %95 پرسنل آموزش دیده برای مقابله با زلزله و %75 پرسنل آموزش دیده برای اطفـای حریـق ، پرسـنل پرسـتاری و مامـایی بـوده . در %100 موارد اعضاء کمیته حوادث غیر مترقبه تعیین گردیده و % 58 موارد زنجیره اطلاع رسانی داشتند . تنهـا در %33 مـوارد جلسات کمیته حوادث غیر مترقبه بطور منظم تشکیل می شد . همچنین نتایج پژوهش در بخش دوم بیانگر این مطلب بود که اقدامات انجام شده جهت کاهش خطرات ساختمانی در %58 موارد ضعیف ، اقدامات انجـام شـده جهـت کـاهش خطـرات غیـر ساختمانی و تجهیزاتی در %50 موارد متوسط و میزان آمادگی نیروی انسانی در %67 موارد درحـد خـوب و اقـدامات مـدیریتی انجام شده در %67 موارد در حد متوسط انجام می گردد . در پاسخ به هدف کلی پژوهش، میزان آمادگی مراکـز درمـانی تابعـه دانشگاه علوم پزشکی گیلان جهت مقابله با حوادث و بلایای غیر مترقبه در %69 موارد در حد متوسط بوده است . بحث و نتیجـه گیری : تجربه نشان داده است ، بیمارستانهایی که دارای برنامه های آمادگی مقابله با حوادث غیر مترقبه بوده اند و این برنامه ها را مرتبا تمرین کرده اند ، هنگام بروز حوادث متحمل آسیب های کمتری شده اند . هر بیمارستان باید دارای یک برنامه منحـصر به خودش باشد و این برنامه حداقل سالی 2 بار شبیه سازی و تمرین گردد .