بررسی علل ظهور و سقوط اتحاد جماهیر شوروی

اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی با تلاشهای عالی، قسمتهای بزرگی از امپراتوری سابق روسیه را ساخت . اما اولین دولت مدرن تاریخ که هر گونه تعریف ارضی را رد میکرد، اتحاد شوروی ایجاد شده، ادعای هیچگونه تعصب ملی ویا ساخت و ساز ملی نداشت . درخواست آن بین المللی بود : همبستگی جنبش کارگری در سراسر جهان . بلشویکها با گرفتن قدرت در یک کشور عقب مانده بزرگ، که اقتصادش عمدتا کشاورزی و جمعیتش تا حد زیادی بیسواد بود، بر انقلاب در کشورهای بیشتر پیشرفته و صنعتی اروپا برای نجات خود از مخمصه تعهد رادیکال به سوسیالیسم در جامعه ای بدون پیش شرطهای سرمایه داری منسجم، حساب میکردند. قماری که حاکمان تحت محاصره بزودی باختند، چیزی که برای توده تحت فرمان، از آغاز بی معنی بود. حزب شوروی که مجبور به تکیه بر خود بود، تلاش نمود تا آنجا که میتوانست بسوی شکل دیگری از جامعه، بدون حمایت نه چندانی در خانه و هیچگونه کمکی از خارج حرکت کند . واین بلشویک ها بودندکه مسبب شکل گیری اتحاد جماهیرشوروی گردیدند. دو رویداد در دهه ۰۸ غالب بود که عبارتاند از: فروپاشی فزاینده و علنی ساختارهای اقتصادی و سیاسی اتحاد شوروی، و تلاشهای ترمیم در اصلاحات برای بازگرداندن این فرایند. پس از جایگزینی سریع یوری آندروپف و کنستانتین چرنکو شخصیتهای انتقالی ریشه دوانده در سنت برژنفی؛ میخائیل گورباچف که نسبتاً جوان و پرانرژی بود؛ تغییرات چشمگیری را در اقتصاد و رهبری حزب کمونیست اتحاد شوروی انجام داد. برنامه گلاسنوست وی، دستیابی عمومی به اطلاعات را پس از دههها فشار دولتی آزاد نمود. اما گورباچف تا سال ۱۹۹۱ نتوانست بحران سازمان یافته را در نظام شوروی مورد ملاحظه قرار دهد، زمانی که یک توطئه انجام گرفته توسط ماموران داخلی حکومت کودتای ماه اوت ضعف موقعیت سیاسی میخائیل گورباچف را نشان داد، پایان نظام اتحاد شوروی قابل مشاهده بود. در پایان جنگ جهانی اول، امپراتوری عثمانی، اعضای خانواده سلطنتی آلمان، و رومانفها ازهم فروپاشیده شدند و اروپای شرقی و نواحی اروپا آسیا را با درگیری بین ملل رقیب (با مطالبات رقابتی خود) به حال خود رها نمودند. پس از این رخدادها، این تنها امپراتوری روسیه بود که مجدداً تحت رهبری بلشویکها، بازسازی شد . استالین از طریق صنعتی سازی و حمله به آلمان نازی در جریان جنگ جهانی دوم، این کشور را به یک ابرقدرت رقیب برای ایالات متحده آمریکا تبدیل نمود. درحالی که روسیه به عنوان یک ابرقدرت حفظ میشد، اما به وسیله حزب کمونیست اتحاد شوروی بیشتر به صورت یکپارچه باقی میماند تا توسط تزارها. اقتصاد حاکم تدریجاً ثابت کرد که کمتر میتواند بر فناوری های آتی صنعتی و نیازهای طبقه میانی جدید صنعتی و دیوان سالاری خوب جاافتاده حاصل از آموزش آن فائق آید. برنامه بازسازی پرستوریکا گورباچف حاکی از واسازی اقتصادی بود، و سیاست (باز) گلاسنوست وی بطور سطحی اجازه میداد نوعی بیگانگی نژادی و ملی پدید آید. زمانی که گورباچف درصدد اصلاحات در حزب برآمد، او پیوندهای میان کشور و اتحاد شوروی را سست نمود.

کلیدواژه ها:

اتحادجماهیرشوروی ، استالین ، بلشویکها ، گروباچف