ساختار هندسی باغ ایرانی: نمونه ی موردی مقایسه ی باغ فین کاشان و باغ دولت آباد یزد

آنچه که معمولاً به عنوان بارزترین ویژگی باغ ایرانی مورد توجه قرار می گیرد، هندسه ی حاکم بر طرح باغ ایرانی است. هندسه به عنوان اصلی ترین وجه باغ ایرانی قلمداد می شود. هندسه به تعبیری تبلور خطوطی است که طرحبندی یک باغ را تشکیل می دهند. وقتی صحبت از هندسه در باغ ایرانی می شود اولین چیزی که به ذهن میرسد تقسیمبندی باغ به چهار قسمت توسط دو نهر متقاطع در مرکز است که به این الگوی چهار قسمتی چهارباغ می گویند؛ اما هندسه تنها محدود به اصل چهارباغ نمی شود و آن را در زمینه های مختلف میتوان مورد بررسی قرار داد. هدف از این مطالعه، رمزگشایی از اصول هندسه ی به کار رفته در طرح بندی باغ ایرانی و بررسی تفاوت های موجود در ساختار هندسی دو نمونه متفاوت می باشد. این مقاله درصدد دستیابی به اصول هندسه ی حاکم بر باغ ایرانی و مقایسه ی دو نمونه از باغهای تاریخی، باغ فین کاشان و باغ دولت آباد یزد، که دو مورد از بهترین نمونه های موجود باغ ایرانی هستند، میباشد. در این نوشتار ابتدا به بررسی جنبه های مختلف هندسه ی باغ ایرانی پرداخته می شود و سپس تاریخچه ی هر یک از باغها، ویژگیهای مختلف، علتهای وجودی مورد بررسی قرار میگیرد. نتایج به دست آمده نشان میدهد که تفاوتهایی از نظر ساختار هندسی بین دو باغ مذکور وجود دارد.

کلیدواژه ها:

باغ ایرانی ، هندسه ، چهارباغ ، باغ فین کاشان ، باغ دولت آباد