فرهنگ، هنر و معماری بومی

معماری بومی نوعی از معماری است که براساس نیازهای محلی، مصالح در دسترس، سنت ها، ارزش ها و باورهای مردم بومی و توسط خود آنها ساخته شده است. معماری بومی در طول زمان با بازتاب زمینه های ی زیست محیطی، فرهنگی، تکنولوژیکی، اقتصادی و تاریخی اش تکامل یافته است. سازنده این معماری مردم بومی هر منطقه بوده اند، بنابراین بیشتر از هرکس دیگری به شرایط اقلیمی، اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی محیط خود واقف بوده اند. با پیشرفت تکنولوژی و جایگزین شدن ماشین ها، این دیگر خود مردم نبودند که بناهایشان را می ساختند، پس خیلی از مسائل که در معماری بومی اهمیت داشت در معماری دوره مدرن نادیده گرفته شد. تمام اشکال معماری بومی برای رفع نیازهای مردم، انطباق با ارزش ها و روش زندگی مردم که فرهنگ تولید کننده ی آن هاست، ساخته شده اند. بنابراین بدیهی است فرهنگ که مجموعه ای از ارزش ها، باورها، سنت ها و رسوم، اعتقادات و الگوهای رفتاری جامعه است، نقش مهمی در معماری ایفا می کند و نقش هنر هم به عنوان جلوه و نمود فرهنگ، که از همان ابتدای خلقت بشریت با او همراه بوده و تجلی احساسات و عواطف بشری است، ابراز شخصیت و دمیدن روح در کالبدی که هنوز جان نگرفته و تلطیف فضاست. مطالعه درباره چیستی معماری بومی، ویژگی ها وعوامل تاثیر گذار برآن، می تواند به عنوان منبعی برای الهام در طرح های معماری امروزی باشد. منظور از این موضوع، تکرار گدشته نیست چون عملا امکان پذیر نیست، ولیکن اصول به کار گرفته شده در این معماری اصولی بی زمان و بی مکان هستند که قابلیت استمرار و تداوم دارند، بنابراین اگر هدف معماران رسیدن به پیشرفت هایی در زمینه معماری در آینده است، باید اول دانشی از معماری گذشته را بدست آورد و سپس آن را به عنوان یک استراتژی و الگوی متعادل و منطبق با نیازها و ارزش های جامعه و همچنین دوستدار محیط زیست، بکار ببرند. در این مقاله سعی شده که با بیان تعاریفی از معماری بومی و ویژگی ها و عوامل تاثیر گذار برآن، همچنین نقش فرهنگ و هنر در شکل گیری و غنی سازی آن، تصویر روشنی از معماری بومی برای استفاده معماران و طراحان و برنامه ریزان شهری ارائه گردد.

کلیدواژه ها:

بوم ، معماری بومی ، فرهنگ ، هنر ، رابطه فرهنگ و معماری بومی