ساختار فهم اندیشه سیاسی اسلام

چگونه می توانیم فهم بهتری از محتوای اندیشه سیاسی اسلام یا مسلمین در گذشته یا حال داشته باشیم و به توضیح بهتری از این اندیشه های سیاسی دست یابیم ؟ نظریه سازی می تواند با سؤالی درباره مطلبو چیز هایی که می خواهیم بهتر بفهمیم آغاز شود . این مقاله به بهره گیری از آموزه های بین الاذهانی متفکران مسلمان ، از روش قیاسی و سپس با رجوع به اجزای پراکنده و متنوع این اندیشه ها در جریان ها، متفکران و آثار مرتبط این حوزه از روش استقرائی کوشیده است تا به فهمی دستگاهمند از اندیشه های سیاسی اسلام دست یابند . سپس ارکان سه گانه دین اسلام یعنی اعتقادات و اخلاقیات و احکام به عنوانمسلمات و یقینیات ، به مثابه نقطه اطمینان بخش و سکویی مطمئن برای جستاری نظری در اندیشه سیاسی اسلامی قرار گرفته است . از این رو در اندیشه سیاسی اسلامی نیز اعتقاد سیاسی ، اخلاق سیاسیو فقه سیاسی از ارکان تلقی شده است . ضمن شرح مختصر این سه ، تعاملات شش گانه آن ها شناسایی و تأثیرگذاری های هر یک از آن ها بر دیگری در متن واقعیات فرد ، جامعه و دولت تئوریزه شده است . دردرون هر یک از این تعاملات شش گانه فروعات دیگری نیز شناسایی و سازماندهی نظری شده است . کثرت موضوع هر یک از سبد های سه گانه و تعاملات شش گانه ، در درون سه قالب اسلام حق ، اسلاممحقق در نظر دانشمندان و اسلام محقق در عمل مسلمانان و اسلام احجقق در عملکرد دولتمردان موجب شده است تا جستار نظری حاضر در مقام توضیح اندیشه و در مقام تولید اندیشه انعطاف داشته باشد .وجه انتقادی و رهایی بخش آن در قدرت فاصله افکنی بین وضعیت موجود مسلمانان و وضعیت مطلوب اسلام است . به این ترتیب شناسایی قله های مطلوب و آرمانی در اسلام حق و نفس الامری دین به نوعی ساختنمفاهیم خالص می ماند که به ما در مطالعات پژوهشی مدد می رساند و فراتر از آ در کار سیاستگزاری اجرایی و طراحی نظام سیاسی مطلوب یاری می دهد ، به نحوی که پژوهشگر یا سیاستگزار بداند در هر سبد معرفتی و تعاملات شش گانه به دنبال چیست؟ و چه تأثیرگذاری ها و تأثیرپذیری هایی را می توان انتظار داشت؟

کلیدواژه ها:

اندیشه سیاسی اسلام ، جهان اسلام ، نظریه سیاسی