کالبد شکافی کارشناسانه از روند شکل گیری و گسترش شهرهای جدید در ایران با تاکید بر شهر جدید صدرا

[توضیح: مقالات این کنفرانس فقط به صورت چکیده در مجموعه سیویلیکا نمایش شده است] رشد شتابان جمعیت، مهاجرت روستاییان به شهرها و افزایش سریع جمعیت شهر نشین نسبت به ظرفیت جمعیتی شهرها موجب می گردند تا مدیران و برنامه ریزان در پی اتخاز تدابیر جهت رفع معضلات ناشی از تراکم بیش از حد جمعیت در شهرها باشند . بر اساس دیدگاه های علمی، یافته های پژوهشی و تجربیات کارشناسی موجود، یکی از راه های مقابله با این مشکل، طراحی و ساخت هدفمند و سازمان یافته شهرهای جدید در مناطق خاصی برای اسکان جمعیت سریز کلان شهرها د رکشورهای مختلف است . اگر چه کلان شهرها از آغاز قرن هیجدهم د رفرآیند تقسیم کار اجتماعی به عنوان نیرویی پویا و با تولید اقتصادی گسترده در فرآیند توسعه اجتماعی گسترش یافتند، ولی چنانچه کنترل های هدفمند و سازمان یافته در ابعاد مختلف، بخصوص در راستای آسیب های ناشی از تراکم بیش از حد جمعیت دنبال نشوند، بحران های جمعیتی و اکولوژیکی در آنها رو به تزاید خواهد گذاشت. طراحی و گسترش شهرهای جدید در راستای ساماندهی فضایی کلان شهرها، بخشایش صنعت و جمعیت، ارائه مسکن، اسکان شاغلین بخصوص در بخش صنعت، حد متناسب جمعیت و مساحت، اشتغال و خود کفایی در دیدگاه های نظری اندیشمندان از سال 1917 قابل رویت است . دغدغه های فکری اندیشمندان و کارشناسان مرتبط با کارکرد کلان شهرها و انجام پژوهش های علمی بر معضلات آنها باعث شد که تمرکز بر تدارک مکانی تازه برای سرریز جمعیتی شهرهاهی بزرگ، تدوین نظری قطب های توسعه منطقه ای و طراحی اقتدار اداری و سیاسی کارابه عنوان اهداف شهرهای جدید د رمباحث نظری مورد تاکید قرار گیرند . تمرکز بر این موارد موجب می شوند که از یک طرف بخشی از عملکردهای قابل انتقال کلان شهرها به شهرهای جدید منتقل شوند و تمرکز زدایی را گسترش دهندو از طرف دیگر شهرهیا جدید به عنوان مراکز رشد و قطب های توسعه در ارتباط با منابع منطقه ای عمل نموه و با فاصله از کلان شهرها فعال می شوند . بر اساس معظل تراکم و رشد بی رویه جمعیت در شهرهای کلان کشور، به ناچار احداث و تقویت شهرهای جدید می تواند یکی از راهکارهای کاهش بحران جمعیتی و اکولوژیکی در ایران به شمار آید . در این راستا هر گونه طراحی و گسترش این شهرها باید منطبق بر مناسبات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی حاکم بر نظام اجتماعی باشد . بدین لحاظ مطالعه دقیق نظری و تجربی در یک فرآیند تحقیق علمی از شکل گیری و گسترش شهرهای جدید می تواند در خدمت مجموعه فعالیت های اجرایی معتبر در طراحی و ایجاد این شهرها در ایران قرار گیرد. اگر چه مباحث نظری و تجربیات کشورها مختلف و آنهم کشورها توسعه یافته تا حدودی روشن به نظر می رسند ولی دسترسی به تجربیات کاشناسان مرتبط با شهر سازی و شهرهای جدید در ایران و تحلیل آنها جهت دست یابی به مولفه های اساسی در طراحی و گسترش این شهرها یک ضرورت اساسی است . چناچه این تجربیات به صورت مدون و سازمان یافته د راختیار قرار گیرند به عنوان یکی از منابع معتبر در تصمیم سازی این شهرها به شمار می آیند . این مقاله در صدد ارائه و تحلیل سیستم معانی مشترک کارشناسی است که به لحاظ نطری و تجربی درگیر مسائل و مشکلات شهرهای جدید در ایران بوده اند . در راستای دست یابی به این هدف از روش تحقیق کیفی و آنهم با مطالعه موردی شهر جدید صدرا استفاده شده است . کارشناسان بر اساس یک مصاحبه عمیق یا باز به ارائه نقطه نظرات از زوایای مختلف، شکل گیری و گسترش شهرهای جدید در ایران می پردازند . نتایج مصاحبه به عنوان داده های خام بر اساس کد گذاری باز در روش های کیفی تحقیق مورد تحلیل قرار می گیرند تا در نهایت به دسته بندی های مختلف و دسته ها به مقوله های مجزا منتقل شود تا فرایند استقراء از سطح تجربی به نظری ارتقاء یابد . این فرآیند در جهت کشف مولفه های حاکم در سیستم معانی مشترک کارشناسان پیرامون چگونگی طراحی و گسترش شهرهای جدید در ایران به صورت روشن مند دنبال می گردد.