بررسی و ارائه مدل هزینه کل در سیستم های قطار سریع السیر (HSR)

در این تحقیق روش های محاسبه هزینه های کل یک سیستم قطار سریع السیر (HSR: High-speed rail) که شامل محپجموع هزینه های فردی و اجتماعی است، بررسی خواهد شد. اولین قطار سریع السیر، در ژاپن در سال 1364 بین توکیو و اساکا ساخته شد. از آن زمان تا کنون کشورهای زیادی در آسیا و اروپا از این تکنولوژی استفاده کرده و آن را توسعه داده اند. قطار سریع السیر یا HSR نوعی از حمل و نقل ریلی است که سرعت آن مشخصا بیشتر از سرعت قطارهای سنتی می باشد. در سال 2012 سرعت این نوع قطارها در کشورهایی مانند چین، آلمان، ژاپن، ره جنوبی و تایوان حدود 300 کیلومتر در ساعت بوده است. هزینه های کل چنین سیستمهایی شامل سرمایه گذاری برای زیر ساختها و ناوگان، هزینه های عملیاتی، هزینه های نگهداری و تعمیرات، زمانی که کاربران در سیستم صرف می کنند، هزینه های اجتماعی مرتبط با اثرات جانبی احداث این سیتمها نظیر سر و صدا، آلودگی و حوادث می باشد. مقایسه این هزینه ها با هزینه های سایر روشهای حمل و نقل می تواند در بررسی های امکان پذیری تاسیس خطوط سریع السیر کمک شایانی باشد. راه اندازی خطوط HSR، می تواند حتی گران تر و پر هزینه تر از توسعه خطوط هوایی موجود در برخی از مسیرها باشد. بنابراین تحلیل هزینه ها می تواند مشخص کند که در چه موقعیت ها و شرایطی (مثلا پارامتر طول مسیر) ارجح و به صرفه است که از خطوط HSR استفاده شود. سوال اساسی در این زمینه این است که اولا هزینه های فردی و اجتماعی تاسیس سیستم های حمل و نقل بین شهری چیست؟ و ثانیا این هزنیه ها چگونه به عنوان یک عامل مخالف در مقایسه سایر مدهای حمل و نقل مانند خطوط هوایی و بزرگراه ها با طرحهای پیشنهادی پروژه های HSR رقابت می کند؟ آیا این هزینه ها توجیه کننده تصویب و اجرای پروژه های HSR می باشند یا توانایی رد این طرحها را خواهند داشت؟ در این تحقیق با توجه به عوامل و پارامترهای مختلف مدلی جامع برای برآورد هزینه کل یک سیستم HSR ارائه خواهد شد. وجود چنین مدلی علاوه بر کمک در امکان سنجی پروژه های قطار سریع السیر، میتواند در بررسی ها و مطالعات مختلف مورد استفاده تحلیلگران قرار گیرد. برای برآورد برخی از اقلام هزینه ای، از مدلهای شبیه سازی استفاده می شود. در این مدلها عملیات روزانه قطارها شبیه سازی شده و با انجام بهینه سازی بر روی آن مدلها پارامترهای مورد نیاز مدل هزینه (مثلا تعداد قطارهای لازم برای تامین تقاضای مسافر و پوشش برنامه های زمانبندی) تعیین می شود. در نهایت با ترکیب هزینه های بخشهای مختلف یک جدول هزینه برای پروژه های HSR ارائه خواهد شد که می تواند مبنای مقایسه با دیگر مدهای حمل و نقل نظیر بزرگراه ها، خطوط هوایی و غیره باشد. جهت تشریح اجزای مدل و نحوه کارکرد آن، به عنوان نمونه با استفاده از آمارهای موجود محاسبات هزینه ای برای یکی HSR انجام و نتایج آن ارائه خواهد شد.

کلیدواژه ها:

قطارهای سریع السیر ، مدل هزینه امکان سنجی پروژه ها ، شبیه سازی ، سیستمهای حمل و نقل بین شهری