بازشناسی تحولات در طراحی مراکز شهری (نمونه مورد مطالعه: مرکز شهر مشهد)

مراکز شهری را می توان مهمترین بخش از ساختار هر شهر دانست که بازنمایی کلیت و هویت شهر را عهده دار می باشند؛ لذا طراحی این موضع، از مهمترین بخشهای طراحی یک شهر به شمار می آید. در عصر حاضر، با توجه به رشد شهر از پیرامون و عدم توجه به ساماندهی بخشهای داخلی از یک سو ودستیابی به سود بیشتر توسط سرمایه گذاران و شهرداریها از سوی دیگر مراکز شهری نیز بارکود نسبی مواجه شده و لزوم ساماندهی آنها به وضوح احساس می گردد. اما شاید بتوان نخستین گام طراحی مناسب را، مطالعه رویکردهای گوناگون در طراحی و بازشناسی اصول اساسی هریک دانست. بر این اساس هدف از انجام این پژوهش بررسی روند تحولات در طراحی مراکز شهری و شناسایی مناسب ترین روشهای طراحی می باشد. بدین منظور ضمن مطالعه منابع کتابخانه ای و جمع آوری مبانی نظری موضوع، با استفاده از مشاهده و مطالعه اسناد موجود، به بررسی طرح بهسازی و نوسازی پیرامون حرم امام رضا(ع)، به عنوان یک طرح ساماندهی بافت مرکزی شهر اسلامی در دوران معاصر، پرداخته می شود تا جنبه های گوناگون عناصر طراحی بازشناخته شود. بر مبنای نتایج به دست آمده، رویکردهای معاصر، بر جنبه های اجتماعی فضا توجه نموده و از روشهای گوناگون همچون پیاده مداری و یا تزریق فعالیتهای مختلف در محیط و تقویت فعالیت مسکونی، بر تداوم این اصل تأکید می نمایند. طرح مرکز شهر مشهد نیز با تقویت حضور پیاده در فضا و تقویت سرزندگی محیط( به کمک اختلاط عملکردی بالا و تقویت عناصر سبز در محیط)، بر جنبه های مدنی و مذهبی فضا تأکید نموده و حیات اجتماعی مرکز شهر را پررنگ تر می نماید.

کلیدواژه ها:

مراکز شهری ، رویکردهای معاصر طراحی ، پیاده مداری ، مرکز شهر مشهد