راهنمای تعیین پارامترهای موثر در تخلیه ایمن جمعیت محله ای جهت کاهش اثرپذیری از سوانح (مطالعه موردی: محله پارک لاله منطقه 6 تهران)

زمینه و هدف: در حال حاضر شهرها در نقاط مختلف دنیا به دلایل متعدد از جمله نوع مکان گزینی، توسعه فیزیکی نامناسب، عدم رعایت استانداردهای لازم همواره در معرض خطرات ناشی از بلایای طبیعی قرار دارند. شهر تهران در این زمره قرار دارد. محله های شهری از دیرباز بعنوان عرصه های کالبدی و اجتماعی در شهرهای ایران مطرح بوده و بعنوان اجزای عملکردی و جغرافیایی شهرها به شمارمی آمدند که نقش اساسی درحیات شهرها داشته و دارند .کاهش خطرپذیری مناطق شهری، یکی از الزاماتی است که باید پیش از وقوع حوادث و به منظور آمادگی هرچه بیشتر برای مدیریت کارآمد بحران در شهرها به خصوص در مناطق مختلف کلان شهر تهران صورت پذیرد. مهم ترین نیاز سانحه دیدگان بعد از وقوع زلزله، تخلیه اضطراری مناطق سانحه دیده و اسکان آنها در مکان های امن و ارایه خدمات امدادی به آنها می باشد. عوامل و شاخص های متعددی در تخلیه اضطراری در مناطق شهری دخیل می باشند. از شاخص های اصلی و مهم در این امر می توان به ایمنی، ترافیک و طول مسیر اشاره کرد که هرکدام دارای زیر شاخص های متعددی می باشند. در این مقاله به بیان اهمیت تخلیه اضطراری در مناطق شهری از دیدگاه مدیریت بحران پرداخته شده و برخی از شاخص های موثر در تعیین آنها تشریح می گردد. بررسی وضعیت محله مورد مطالعه به لحاظ استقرار بسیاری از مراکز اداری، تجاری و درمانی، دارای اهمیت است. روش پژوهش: در نوشتار حاضر از مدل ارزیابی سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده تا ضرایب اهمیت نسبی بین پارامتر های تخلیه اضطراری تعیین شود. یافته ها: پارامترهای ترافیک، ایمنی و طول بعنوان شاخص های اصلی در این محله مشخص گردید. نتایج: مسیرهای درون شهری مهم ترین و تاثیر گذارترین پارامتر بر روند تخلیه اضطراری و ارایه خدمات امدادی می باشد. زیرا در صورتی که شریان حیاتی راه فاقد ایمنی و کارایی مناسب باشد، باعث تشدید مخاطرات ناشی از سوانح شده و بر گسترش میزان خرابی ها و افزایش تلفات خواهد افزود.

کلیدواژه ها:

سوانح طبیعی ، پارامترهای تخلیه اضطراری ، کاهش اثرپذیری از سوانح ، منطقه 6 تهران ، محله پارک لاله