بازشناسی نقش سلسله مراتب در سازماندهی فضایی مسکن سنتی در مناطق مرکزی ایران

نقش سلسله مراتب در سازماندهی فضایی مسکن سنتی از دو جهت قابل بررسی و تامل است. یکی از منظر معنا که با تاثیر پذیری از فرهنگ و اجتماع هر جامعه بر اساس نیازهای روحی و جسمی انسان شکل گرفته است و دیگری از منظر صورت که منطبق بر اصول ترکیب بندی فرم، فضای معماری را سازماندهی می کند. بی تردید سلسله مراتب فضایی بر اساس یک رابطه دوسویه و متاثر از هر دو منظر شکل می گیرد. هدف از این مقاله تجزیه و تحلیل نقش سلسله مراتب در سازمان دهی مسکن سنتی از هر دو منظر صورت و معناست. سلسله مراتب به عنوان یکی از عوامل سازماندهنده به درجات تغییر فضا از یک عرصه به عرصه ی دیگر – که الزاما مشابه نیستند - می پردازد. در این پژوهش از روش کیفی و تحقیق کتابخانه ای استفاده شده است. آنچه به عنوان نتایج تحقیق بدست آمده عبارتست از این که سلسله مراتب چه با کارکردهای معنایی و چه صوری، با ترفند های بصری محقق می شود و به عنوان یکی از عوامل سازماندهنده به فضای مسکن سنتی یکپارچگی و انتظام طرح را موجب می شود و این امر الحاق عناصر و عرصه هایی با کارکرد های گوناگون را به یکدیگر ساده تر، خواناتر و قابل تشخیص می کند.

کلیدواژه ها:

مسکن سنتی ، سازماندهی ، سلسله مراتب ، صورت ، معنا