بررسی توانایی بیوکنترل جهش یافته های حاصل از پرتودهی اشعه گاما روی باکتری Bacillus amyloliquifaciense UTB96 علیه قارچ Aspergillus flavus

قارچ Aspergillus flavus روی طیف وسیعی از محصولات کشاورزی و مواد غذایی رشد می کند و با تولید آفلاتوکسین موجب آلودگی آنها می شود. کنترل بیولوژیک با میکروارگانیزم های جدا شده از محیط بیمارگر می تواند یک روش امید بخش در کنترل آفلاتوکسین در مرحله قبل و بعد از برداشت باشد. در تحقیق حاضر به منظور بهبود توانایی بیوکنترل Bacillus amyloliquifaciense UTB96 علیه قارچ A. flavus R5 از جهش تصادفی با استفاده از پرتوتابی گاما بهره گرفته شد. فعالیت آنتاگونیستی 184 کلونی انتخاب شده از ده دز مختلف پرتوتابی ( از 10 تا 19 کیلوگری ) علیه A. flavus R5 در شرایط آزمایشگاهی در مقایسه با سویه وحشی UTB96 بررسی شد که سه نوع فنوتیپ در نتایج حاصل از کشت متقابل مشاهده شد: در 3 درصد از کلونی ها با افزایش معنی دار درصد بازدارندگی ( در سطح 5 درصد ) همراه بود، در 10 درصد با کاهش معنی دار درصد بازدارندگی و در سایر کلونی ها ( 85 درصد ) اختلاف معنی داری از نظر شعاع رشد قارچ نسبت به استرین وحشی دیده نشد. آنالیزکروماتوگرافی لایه نازک نشان داد سویه وحشی UTB96 و جهش یافته های به دست آمده قادر به تولید هرسه خانواده از لیپوپپتیدهای حلقوی ایتورین، سورفکتین و فنجایسین هستند. با انجام آنالیز بیواتوگرافی علیه A. flavus مشخص شد، لیپوپپتیدهای خانواده ایتورین قادر به جلوگیری از رشد قارچ در سویه ی مادری و جهش یافته های دارای افزایش درصد بازدارندگی می باشند اما در جهش یافته هایی با کاهش درصد بازدارندگی یا هاله بازدارندگی در ناحیه ی ایتورین تشکیل نشد و یا اندازه ی این هاله خیلی ضعیف تر از سویه ی مادری بود. به این ترتیب جهش زایی تصادفی با استفاده از پرتوتابی گاما روی باکتری باسیلوس می تواند روش مناسب برای کنترل بهتر آسپرژیلوس فلاووس بوده و پایه تولید سموم بیولوژیک رقابت پذیر با سموم شیمیایی در مدیریت بیماری های گیاهی باشد.

کلیدواژه ها:

، Busillius ، Aspergillus flavus ، جهش تصادفی ، پرتودهی ، لیپوپپتید