تحلیل مکانی تغییرات بارش با استفاده از روش های زمین آماری(منطقه مورد مطالعه: استان بوشهر)

بارش یکی از مهمترین داده های ورودی به سیستم های هیدرولوژیکی محسوب می شود که مطالعه و اندازه گیری آن در اکثر موارد برای مطالعات رواناب، خشکسالی، آبهای زیرزمینی، سیلاب ، رسوب و ... لازم و ضروری است. بارندگی با تغییرات زمانی و مکانی زیاد، در چرخه هیدرولوژی نقش اصلی را ایفا کرده و عامل مهمی در مطالعات کشاورزی، منابع آب و اکوسیستم می باشد. بنابراین، اندازه گیری و برآورد دقیق مقدار آن اهمیت زیادی دارد. امروزه روش های متعددی در زمینه برآورد مقادیر بارندگی مطرح شده است. هدف از این پژوهش، بررسی تغییرات مکانی و میان یابی بارندگی ماهانه و سالانه در استان بوشهر با استفاده از روش های تک متغیره زمین آماری و روش IDW است. اطلاعات اولیه شامل داده های بارندگی شش ایستگاه سینوپتیک با طول دوره آماری مشترک 10 سال بود. ابتدا نرمال بودن داده ها با استفاده از روش کلموگراف اسمیرنوف در SPSS و نمودار Normal _ QQPLOT بررسی و سپس در مقیاس زمانی نیم تغییر نمای تجربی محاسبه و بهترین مدل تیوری بر آن برازش داده شد. برای ارزیابی همبستگی مکانی از نسبت اثر قطعه ای به سقف نیم تغییرنما استفاده گردید. بهترین مدل نیم تغییرنما در اکثر دوره ها مدل کروی و نمایی به دست آمد. حداکثر آستانه نیم تغییرنما در فصل زمستان مربوط به ماه های آبان، آذر، دی و بهمن می باشند که نشان دهنده بالا بودن واریانس داده های بارندگی و هم چنین حداکثر مقدار بارندگی در این ماه ها می باشد. برای ارزیابی روش های میان یابی از معیارهای ضریب تعیین (R2) و جذر میانگین مربعات خطا (RMSE) استفاده شد. بیشترین مقدار R2 مربوط به ماه های دی و بهمن برابر با 0 / 36 و 0 / 33 بدست آمد و کمترین مقدار خطا RMSE مربوط به دی و بهمن ماه برابر با 0 / 6 و 0 / 75 بدست آمد

کلیدواژه ها:

بارندگی ، زمین آمار ، میانیابی ، استان بوشهر