بررسی تاثیر سازه‌های هیدرولیکی کهک، زهک و سیستان بر رسوب گذاری بستر رودخانه سیستان

شناخت مشکلات رسوبگذاری ناشی از ساخت سازه های هیدرولیکی در رودخانه ها، ابزاری مناسب در راستای بهره‌برداری بهتر از این سازه ها می‌باشد. رودخانه سیستان بعد از رودخانه پریان مشترک دومین منبع مهم تامین‌کننده آب تالاب بین المللی هامون می‌باشد علاوه بر این، رودخانه سیستان تامین کننده آب 70 درصد از اراضی کشاورزی دشت سیستان می‌باشد. رشد و توسعه کشاورزی منطقه و ضرورت کنترل بیشتر جریان، ساخت سد های انحرافی کهک، زهک و سیستان را سبب گردیده است از سویی شیب کم دشت سیستان که از ویژگیهای دشت های سیلابی می باشد همواره ساکنین منطقه را در معرض خطر طغیان رودخانه سیستان قرار داده و شرایط متغیر جریان، نحوه استفاده از سازه های موجود را پیچیده نموده است. رسوبگذاری بستر رودخانه سیستان افزایش پتانسیل ایجاد سیل و کاهش میزان آبگیری رودخانه سیستان را به دنبال داشته است. تغییرات یکنواخت رسوبگذاری بر بستر رودخانه سیستان از سد زهک تا دو شاخه آبگیری از هیرمند مشخص می سازد که افزایش بستر در بالادست سد کهک تحت تأثیر نحوه بهره برداری از سد زهک بوده است. به منظور کاهش رسوبگذاری در بستر رودخانه سیستان بایستی علاوه بر تهیه دستورالعمل بهره برداری از سازه های موجود، رسوبگذاری ایجاد شونده بر بستر رودخانه را با انجام لایروبی سیستماتیک همانند دوره های گذشته در تاریخچه رودخانه کنترل نمود.

کلیدواژه ها:

رودخانه سیستان ، سد انحرافی ، رسوبگذاری ، کاهش آبگیری ، الگوی بهره برداری