بحران آب و چالش‌های موجود در بهره‌برداری از سامانه‌های آبیاری تحت فشار

بحران آب و خشکسالی در سالیان اخیر سبب شده تا استفاده از سامانه‌های آبیاری تحت فشار در کشور گسترش یابد. اجرای موفق سامانه‌های آبیاری تحت فشار در یک منطقه تابع عواملی از قبیل شرایط اقلیمی، مشخصات آب، وضعیت توپوگرافی، مشخصات خاک، شرایط اجتماعی و فرهنگی، وضعیت نیروی انسانی، وضعیت بهره برداری و نگهداری و هزینه های اجرایی می‌باشد. میزان تاثیر و یا نوع محدودیتی که هر یک از این پارامترها در اجرای روش آبیاری ایجاد می‌کند ممکن است منجر به موفقیت و یا عدم موفقیت در اجرای طرح گردد. برای انجام این تحقیق از روش بازدید و مصاحبه استفاده شده و در این راستا پرسشنامه‌ای دارای پنج بند و با 81 پرسش تهیه شده که با مراجعه مستقیم به مجریان طرح ها و بهره برداران تکمیل گردیده است. بندهای اصلی این پرسشنامه شامل: 1- مشخصات طرح، 2- مشخصات مجریان طرح ها و بهره‌برداران، 3- هزینه های طرح، 4-مشخصات زراعی و 5- مشکلات و محدودیتهای سیستم می‌باشند. در این تحقیق ابتدا مشکلات عمده‌ای که در مسیر اجرای طرح های آبیاری تحت فشار درمنطقه وجود دارند (از قبیل: عدم مشارکت مردمی دراجرای طرح های آبیاری تحت فشار، عدم آمادگی کشاورزان برای یکپارچه کردن اراضی و نظام یکجا کشتی، عدم دقت در مطالعات فنی اولیه آبیاری تحت فشار، عدم اجرای صحیح این سیستم ها، عدم استاندارد قطعات مورد نیاز این سامانه‌ها، عدم توجیه مالی پروژه های آبیاری تحت فشار برای کشاورزان، عدم تخصیص اعتبار لازم وبه موقع جهت اجرای طرح، نداشتن فرهنگ لازم جهت استفاده از تجهیزات سامانه‌های آبیاری تحت فشار و… ) به همراه تصاویری از این محدودیت ها مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته سپس در قسمت نتیجه گیری به ارائه راه حل هایی جهت رفع ویا کاهش این مشکلات( ازجمله: 1- بکارگیری نیروهای محلی در اجرای طرح که سبب ایجاد حسن ظن مردم نسبت به مجریان و افزایش مشارکت مردمی شده و علاوه بر آن این عمل خود سبب آموزش بهره برداران خواهد شد (آموزش بهره‌برداران همراه با اجرای طرح)، 2- انجام مطالعات دقیق اولیه، خصوصا در شرایط آب وهوایی خوزستان برای آبیاری تحت فشار، 3- رعایت عمق و مسیر لوله گذاری لترال زیرزمینی و اجرای صحیح اتصال لترال به رایزر، 4- تضمین استاندارد قطعات توسط شرکتهای سازنده ودر نظر گرفتن بیمه سرقت ادوات این سامانه‌ها، 5- انجام عملیات تسطیح مناسب برای سامانه‌های متحرک مانند سیستم ویل موو، 6- انجام نظارت بر بهره برداری توسط مشاور و(… پرداخته ایم.

کلیدواژه ها:

بحران آب ، سامانه‌های آبیاری تحت فشار ، مشکلات اجرایی ، بهره‌برداری ، نظارت