نقش مواد کمکی در ارتقای فرآیند تولید کمپوست

طی سال های اخیر انتقال، نگهداری، امحاء و همچنین شیرابه های حاصله از پسماندهای تر در ایران که بیش از 70 درصد کل پسماندها را تشکیل می دهند، از یک مشکل به یک معضل تبدیل شده اند. فرآیند تولید کمپوست به عنوان یک فرآیند دوستدار محیط زیست و جایگزینی پایدار برای مدیریت و بازیافت پسماندهای آهی با هدف دست یافتن به محصولی ارگانیک به نام کمپوست که به عنوان کود و اصلاح کننده آلی در موارد کشاورزی کاربرد دارد در کشورهای پیشرفته مورد توجه خاص قرار گرفته است. این فرآیند شامل مجموعه ای از واکنش های بیوشیمایی است که در آن میکروارگانسیم های متنوعی مواد آلی را در یک محیط مرطوب، در حالت جامد در حضور اکسیژن تجزیه می کنند. یک فرآیند موفقیت آمیز حاصل کنترل و بهینه سازی فعل و انفعالات بیولوژیکی، فیزیکی و شیمیایی در ماتریس ناهمگن توده قفابل تبدیل به کمپوست است. هدف از این مطالعه، ارتقای فرآیند تولید کمپوست و حداکثر کردن نرخ تجزیه مواد آلی است. این عامل بستگی زیادی به نرخ واکنش ها و ترکیب توده ی قابل تبدیل به کمپوست دارد. از مطالعه تحقیقات مختلف در زمینه فرآیند تولید کمپوست اینگونه بر می آید که برای داشتن فرآیند موفقیت آمیز و به تبع آن محصولی با کیفیت بهتر است که سوبسترای اولیه ترکیبی از پسماندهای آلی مختلف و مواد گوناگون باشد؛ بدین طریق مشخصه های ذاتی سوبسترا ( از جمله رطوبت، مقدار مواد مغذی، PH و هدایت الکتیکی) بهبود می یابند و بهینه سازی پارامترهای عملیاتی فرایند تولید کمپوست (دمای واکنش، نرخ هوادهی، نسبت کربن به نیتروژن و زمان انجام فرآیند) به درستی انجام می شود. جهت بهبود مشخصه های فیزیکی شیمیایی سوبسترای اولیه، آن را با برخی مواد که اصطلاحا مواد کمکی نامیده می شوند، به نسبت بهینه مخلوط می کنند. مواد کمکی که به عنوان راهکاری موثر در ارتقای فرآیند تولید کمپوست معرفی شده اند به سه دسته عامل حجیم کننده (BA)، افزودنی و اصلاح کننده طبقه بندی می شوند؛ و تاثیر به سزایی دارند در: متعادل کردن رطوبت، افزایش فعالیت میکروبی و در نتیجه افزایش نرخ تجزیه، بافری کردن PH، بهبود نسبت کربن به نیتروژن، افزایش تخلخل توده و به دنبال آن حفظ شرایط هوازی.

کلیدواژه ها:

کمپوست ، پسماند آلی ، ارتقای فرآیند ، مواد کمکی