تحلیل هیدرولیکی شکست سد صفارود با استفاده از HEC-HMS

مدل سازی پدیده شکست سد بیشتر به منظور محاسبه تقریبی دبی پیک خروجی ناشی از شکست انجام می شود. دقت پیش بینی هیدروگراف و نرخ دبی ماکزیمم ناشی از شکست سد نقش مهمی در ارزیابی ایمنی و تدابیر اضطراری در سدهای خاکی دارد. در صورت شکست مخزن سد بر اثر ورود یک سیلاب بزرگ، علاوه بر سیلاب ورودی، سیلاب ناشی از شکست نیز به آن اضافه شده و موجب به خطر افتادن اراضی پایین دست می گردد. تحلیل شکست سد در HEC-HMS با معرفی مشخصات هندسی گسیختگی از طریق زبانه Dam Break امکان پذیر است. با توجه به کمبود منابع آب سطحی و از طرفی بیلان منفی آبخوان ها در استان کرمان، احداث سد صفارود به منظور تأمین آب شرب شهر کرمان در دستور کار قرار گرفت. از آنجائیکه شکست در سدهای خاکی به دو صورت پایپینگ و روگذری صورت می گیرد، در این تحقیق احتمال وقوع هر دو حالت برای سد صفا بررسی شده است. دبی پیک خروجی از مخزن در حالت روگذری، 3734/3 متر مکعب در ثانیه محاسبه شده است. این مقدار در شکست ناشی از پایپینگ 3079/1 متر مکعب در ثانیه است و 6 ساعت پس از شروع سیلاب رخ می دهد. مقادیر عرض شکست در حالت روگذری از رابطه فروهلیچ 1995، 240/83 و در حالت پایپینگ از رابطه فروهلیچ 2008، 131/74 متر محاسبه شده است. تخمین زمان شکست در این دو حالت به ترتیب 42/6 و 45 دقیقه می باشد و از رابطه فروهلیچ 2008 بدست می آید.

کلیدواژه ها:

پایپینگ ، حوضه آبریز ، روگذری ، سد صفارود ، شکست سد ، HEC-HMS