بررسی نقش مدیریت بحران در کاهش آسیب پذیری ناشی از زلزله در مناطق شهری مطالعه موردی:منطقه 2 تهران

گسترش شهر و شهرنشینی و افزایش تدریجی تعداد شهرهای بزرگ در جهان به خصوص در کشورهای در حال توسعه واز جمله ایران، از یک طرف و رشد شهرها، تمرکز و تجمع جمعیت و افزایش بارگذاری های محیطی و اقتصادی بر بسترآن ها از طرف دیگر، ضمن توجه بیشتر به شهرها، منجر به پذیرش نقش ها و عملکرهای متعدد آنها شده است. یکی از موضوعاتی که بیشتر شهرهای بزرگ جهان با آن دست به گریبان هستند، موضوع حوادث طبیعی است. توجه به ماهیتغیرمترقبه بودن غالب حوادث طبیعی و لزوم اتخاذ سریع و صحیح تصمیم ها و اجرای عملیات، مبانی نظری و بنیادی دانشی را تحت عنوان مدیریت بحران به وجود آورده است. این دانش به مجموعه فعالیت هایی اتلاق می شود که قبل، بعد و هنگام وقوع بحران و به منظور کاهش اثرات این حوادث و کاهش آسیب پذیری انجام می گیرد. منطقه 2 شهرداری تهران باوسعتی معادل 63 کیلومتر مربع و جمعیتی بالغ ر ب 606735 نفر یکی از مناطق شهری تهران است که در شمال شرقی میدان آزادی؛ از غرب تا شمال غرب تهران ادامه دارد. عوارض طبیعی حاصل از وجود رشته کوه البرز در منتهی الیه شمالیمنطقه و عبور گسل اصلی شمال تهران و سایرگسل های فرعی از این منطقه سبب بالا رفتن ضریب آسیب پذیری آن درقبال زلز ه ل شده است. در این راستا با توجه به آسیب پذیری بالای این منطقه بویژه از نظر زلزله ، هدف این پژوهش بررسی نقش پیشگیرانه مدیریت بحران در کاهش تلفات ناشی از زلزله در این منطقه می باشد. پژوهش از نوع کاربردی و روش پژوهش معیاری- تحلیلی است. از روش تحلیل سلسله مراتبیAHP برای پهنه بندی آسیب پذیری کالبدی و اجتماعی-اقتصادی منطقه استفاده شد. نتایج نشان داد از بین 9 ناحیه در منطقه 2 بر اساس شاخص های کیفیت ابنیه، تراکم جمعیت، گسل های منطقه و فضای سبز به ترتیب نواحی 6،5،3 و 8 دارای بیشترین آسیب پذیری می باشند و برای ابعادپیشگیرانه مدیریت بحران جهت کاهش آسیب پذیری پیش از وقوع زلزله، بایستی به اختصاص محدوده بیشتر به فضاهای سبز و ایجاد سوله های مدیریت بحران (بخصوص در مناطق 6و 5) و همچنین مقاوم سازی ساختمان ها در مناطق مذکور، اقدام کرد