تحلیل فضایی توسعه شهری در استان هرمزگان با استفاده از تکنیکهای رتبه- اندازه و اسکالوگرام (مطالعه موردی: فین)

رشد انفجاری جمعیت شهرنشین کشور، عدم توجه به شبکه شهری و نحوه پراکنش مراکز و کانونهای شهری در پهنه سرزمین از یک سو و رشد شتابان شهرنشینی از سوی دیگر به گسیختگی و عدم انسجام در ساختار فضایی منجر شده است. همچنین روند رو به رشد شهرنشینی در دهه های اخیر همگام با مهاجرتهای شدید روستا شهر همزمان با سیر تحولات اقتصادی- اجتماعی و سیاسی از مهم ترین عوامل ایجاد الگوی نامتوازن و رشد پدیده نخست شهری در استان هرمزگان بوده است. گرایش به شهرنشینی در استانهرمزگان از روند حاکم بر کل کشور تبعیت می کند. روش به کار گرفته در این تحقیق از نوع کمی- تحلیلی است. نتایج حاصله بیانگر این است: براساس قاعده رتبه- اندازه، شهر بندرعباس بر طبق آمار 1385 به عنوان شهر برتر در استان بر عدم تعادل افزوده است. بر اساس دوره های آماری 65 و 75 نیز این روند در استان هرمزگان دیده می شود. که فاصله میان شهر بندرعباس با شهرهای پایین دست آن یعنی میناب، بندرلنگه، رودان و دیگر شهرهای استان زیاد بوده و شهرهای کوچکتر و کم جمعیتتر از بندرعباس نتوانسته اند جمعیت مطلوب خود را کسب کنند. شهر بندرعباس نیز جایگاه خود را به عنوان شهر برتر در شبکه شهری استان حفظ کرده است. از طرف دیگر بر اساس تکنیک اسکالوگرام در میان بخش هایشهرستان بندرعباس با به کارگیری 18 شاخص توسعه، بخش مرکزی که شهر بندرعباس نیز در آن قرار دارد. توانسته رتبه اول را به خود اختصاص دهد و بخش فین در رتبه دوم قرار گرفته است. این امر توانسته تمام امکانات و خدمات در بخش مرکزی و شهر بندرعباس متمرکز ساخته و بخش های دیگر شهرستان با توجه به داشتن پتانسیل ها ی زیاد، از توسعه عقب نگه داشته شوند. بدین ترتیب از یکطرف شهر بندرعباس در میان شهرهای استان جایگاه خود را به عنوان نخست شهر حفظ کرده و فرصت ها ی اقتصادی را درخود نگه داشته و از طرف دیگر در شهرستان بندرعباس بخش مرکزی نیز به عنوان بخش برتر تمام امکانات را در خود متمرکز کرده است که این امر در آینده می تواند مشکلات فراوانی را برای شهرهای دیگر استان به وجود بیاورد

کلیدواژه ها:

نخست شهری ، توسعه ، اسکالوگرام ، هرمزگان ، شهرستان بندرعباس ، فین