بررسی امکان پذیری عملیات رسوبزدایی (Flushing) در مخزن سدپلرود بااستفاده از مدل ResCon

هرساله تقریباً 1 درصد حجم ذخیره سدها در سطح دنیا در اثر رسوب گذاری در آنها از بین می رود (Mahmood,1987) در بعضی کشورهای در حال توسعه که فشارهای جمعیت و فعالیتهای انسانی باعث افزایش شدت فرسایش خاک می گردد روند مذکور با شدت بیشتری انجام می گیرد. هم اکنون پیشنهاد ساخت سدهای بزرگ به علت پیامدهای گوناگون آن از جمله پیامدهای زیست محیطی کمتر موردتوجه قرار دارد که این امر موجب کاهش ساخت این گونه سدها در دهه های آینده می گردد. بنآبراین بهترین گزینه جهت داشتن منآبع آبی مطمئن کاهش شدت رسوبگذاری درمخازن سدها بااستفاده از روشهای پیشگیرانه و احیای حجم از دست رفته با استفاده از روشهای درمانی می باشد. در حلی که گزینه های متفاوتی جهت خارج کردن و حذف رسوبات تجمع یافته در پشت سدها وجود دارد، رسوب زدایی توسط گشودن دریچه های تحتانی (Flushing) به عنوان روشی موثر جهت احیای حجم از دست رفته مخزن سد بدون تحمل هزینه های ناشی از اجرای روشهای مکانیکی حذف رسوبات مثل لایروبی مطرح است. در این مقاله از چندمعیار کمی جهت ارزیآبی قآبلیت امکان پذیری عملیات فلاشینگ استفاده می گردد. در مواردی که براورد پتانسیل بازگشت ظرفیت از دست رفته و نگهداری حجم ذخیره مفید در طولانی مدت مطرح است این معیارها به خوبی اهداف مذکور را تامین می نمایند.به طور کلی در ارزیآبی این عملیات دو عامل اساسی را باید مدنظر قرار داد اولا مقداررسوبات حذف شده در طول مدت رسوبزدایی حداقل باید با مقدار رسوباتی که درمخزن سد در فاصله زمانی بین دو عملیات انباشته می شود برآبر باشد ثانیا ظرفیت ذخیره مفیدی که می تواند از طریق رسوب زدایی احیای گردد باید بیشتر از 50 دردص ظرفیت ذخیره اصلی سد باشد معیارهای مذکور به خوبی این دو عامل را در نظر می گیرند. مدل ResCon که با در نظر گرفتن پارامترهای مختلف مخزن هنگام عملیات فلاشینگ این معیارها را تخمین میزند جهت ارزیآبی قآبلیت امکان پذیری این عملیات در مخزن سد پلرود در استان گیلان مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصله نشان داد که انجام عملیات مذکور در مخزن مذکور موفقیت آمیز خواهد بود و راندمان بالایی خواهد داشت.

کلیدواژه ها:

رسوب گذاری ، رسوب زدایی ، عملیات فلاشینگ ، معیارهای رسوب زدایی ، مدل ResCon