بررسی رابطه شرایط جریان با دانه بندی رسوبات معلق در رودخانه های استان همدان

در بسیاری از پروژه های مهندسی همچون حفاظت سواحل، لایروبی کانالها و ایستگاههای پمپاژ، برآورد بار رسوب حائز اهمیت بوده و بدون شناخت کافی از وضعیت انتقال رسوب، اجرای اصولی پروژه های مذکور ممکن نیست. به طور کلی هدف از مطالعات انتقال رسوب ، یافتن رابطه ای بین مقدار ذرات انتقال یافته با پارامتر های هیدرولیکی و رودخانه است. در این تحقیق هدف بررسی شرایط جریان و تعیین رابطه آن با دانه بندی رسوبات معلق میباشد. برای انجام این تحقیق 10 ایستگاه بر روی رودخانه های خرچنگ رود ، کلان ، مرویل ، آب ملایر ، گزندر ، آب تویسرکان ،شهاب و خرم رود که همگی واقع در استان همدان و از سرشاخه های کرخه می باشند انتخاب شده است . نمونه برداری های ایستگاهها از سه نقطه عرضی رودخانه ( نزدیک ساحل راست ، وسط و نزدیک ساحل چپ ) در یک امتداد عمود بر جریان ، بوسیله نمونه بردار برداشت گردیده و سپس هر سه نمونه را مخلوط نموده و در دو بطری ریخته که یکی غلیظ شده و به آزمایشگاه برای تعیین دانه بندی و دیگری به آزمایشگاه آب منطقه ای همدان برای تعیین میزان رسوب و مواد معلق تحویل داده و نتایج اخذ گردید. از ایستگاههای مورد نظر حدود 394 نمونه با توجه به پراکندگی دبی گرفته شد. از این نمونه ها امکان استفاده و انجام آنالیز بعلل مختلف برای تعدادی از نمونه ها فراهم نگردید و رویهم رفته تعداد 364 نمونه برای این تحقیق مورد آنالیز قرار گرفت. برخی از نتایج این تحقیق عبارتند از: الف) در کلیه ایستگاههای مورد بررسی مشخص گردید که با افزایش دبی اندازه متوسط ذرات افزایش مییابد. ب) در کلیه رودخانههای مورد بررسی با افزایش دبی درصد ذرات رس و ماسه افزایش می یابد ولی درصد ذرات سیلت کاهش می یابد .ج) دررودخانه هایی که شیب بیشتری دارند ، ظرفیت حمل ماسه بیشتری نیز وجود دارد ،به عنوان مثال رودخانه گزندر که دارای بیشترین شیب در بین رودخانه های مورد مطالعه می باشد، بیشترین درصد حمل ماسه را نیز دارد.

کلیدواژه ها:

دانه بندی رسوبات ، رسوبات معلق ، شرایط جریان