بررسی سیاست جنایی در مورد جرایم بدون قربانی در نظام کیفری ایران و غرب

اصطلاح جرایم بدون قربانی به جرم هایی اشاره دارد که خسارت آن متوجه فردمرتکب است و دیگری به عنوان فرد متضرر،شاکی آن نمیشود. سیاست جنایی در برابر این گو نه جر ایم امروزه در بیشتر کشورها با توجه به تورم قوانین کیفری،توجه به نقش بزه دیده در فرایند کیفری، احترا م به حق انتخاب و تعیین سرنوشت افراد، توجه ویژه به حقوق و آزادیهای فردی و احترام به اراده ی آ نها، تمایل به محدود کردن دامنه مداخله حقوق کیفری، عرفی کردن و جدایی دین از سیاست و ... مبتنی بر تسامح و تساهل بوده و در بیشتر موارد از این گونه رفتارها جرم زدایی شده است. سیاست جنایی جمهوری اسلامی ایران در قبال اینگونه جرایم با توجه به رویکرد شریعت مقدس اسلام به مقوله جرم انگاری مشخص میشود. چرا که در دین مقدس اسلام جرم انگاری بر اساس تامین مصا لح خمسه چون دین، عقل، نفس، مال، ناموس )نسل( صورت میگیرد و بسیاری از رفتارهای بدون قربانی توسط شارع مقدس به عنوان حدود ممنوع شدهاند که در تحریم آنها تا ابد نمیتوان دست برد ولی در مورد مصادیقی که در شرع مقدس مورد تحریم واقع نشده اند، با توجه به شکست سیاست کیفری و تورم قوانین کیفری و بر خی مسا یل دیگر نظر بر مسامحه و جرم زدایی از این رفتارها ست . در جرم انگاری جرایم بدون بزه دیده، قانونگذار زمانی در عمل موفق خواهد بود که جرم انگاری را مستند به اصول و مبانی مورد پذیرش افکار عمومی جامعه نماید. به عبارت دیگر در امر جرم انگاری به لحاظ اینکه دخالت در حوزه آزادی های فردی اشخاص محسوب میشود باید متناسب با نیازها و مقتضیات زمانی و مکانی حرکت کند. بدیهی است قوانینی در مرحله عمل موفق خواهند بود که مورد پذیرش افکار عمومی بوده و همسو و همگام با نیازهای زمانی تصویب شده باشد. عدم رعایت این اصول در جرم انگاری باعث میشود قوانین مزبور نه تنها هیچ موفقیتی در عمل کسب ننماید بلکه به قوانینی متروکه تبدیل شوند و تبعات منفی زیادی را در سطح جامعه به دنبال داشته باشد. با توجه به موارد گفته شده در این پایاننامه و نیز واقعیتهای موجود، به نظر میرسد که جرمانگاری رفتارهای بدون قربانی نتوانسته جلوی ارتکاب اینگونه رفتارها را بگیرد و لذا ضروری است که قانونگذار نسبت به جرمزدایی از اینگونه رفتارها اقدام نماید. همچنین از بعد سیاست جنایی قضایی و اجرایی لازم است که در این خصوص با تسامح و تساهل رفتار گردیده و سعی شود بیشتر در مقابله با این رفتارها از اقدامات غیرقضایی و غیر انتظامی استفاده شود

کلیدواژه ها:

جرایم بدون بزه دیده ، بزه دیده ، سیاست جنایی