برآورد بازده های آبیاری در استان آذربایجان شرقی در سال های زراعی 77-76 و 76-75

در این تحقیق سعی شده است تخمینی از میزان کل آبیاری استان آذربایجان شرقی ارائه گردد. جهت بررسی بازده کل پس از بررسی زیر حوضه های آبریز استان سه دشت 1- شبستر و تسوج 2- عجب شیر و 3- سراب برای مطالعه انتخاب گردیده اند. تعریف و بازده کل بر اساس تعریف کمیته ملی آبیاری و زهکشی ICID مشخص و اطلاعات لازم جهت محاسبه آن شناسایی و جمع آوری گردیده است. با محاسبه نیاز آبیاری محصولات زراعی دشته های 3 گانه فوق توسط نرم افزار Cropwat و سطح زیر کشت نظیر، میزان کل نیاز آبیاری محصولات هر دشت محاسبه و با تقسیم آن بر کل آب مصرفی جهت کشاورزی ارقام 63 و 55 درصد برای دشت شبستر و تسوج 77 و 80 درصد برای دشت سراب و 69 و 62 درصد برای دشت عجب شیر در سال های زراعی 76-75 و 77-76 به عنوان بازده کل آبیاری به دست آمده است. در قسمت بعد با توجه به این مهم که حداکثر تبخیر و تعرق در شرایط آبیاری عملی اغلب اتفاق نمی افتد و گیاهان زراعی در سیستم های آبیاری ثقلی و سنتی اغلب تحت تنش کم آبیاری اجباری هستند. نحوه آبیاری هر محصول را طبق عرف مدیریت آبیاری هر 3 دشت و توسط برنامه Cropwat مدل سازی کرده و مقدارتبخیر و تعرق واقعی گیاه و مقدار واقعی مصرف آب توسط گیاه ازجداول برنامه ریزی آبیاری تعیین گردیده است که بر اساس آن بازده کل آبیاری اصلاح شده سه دشت در سال های زراعی 76-75 و 77-76 به شرح زیر محاسبه گردیده اند: 1- دشت سراب 63 و 63 درصد 2- دشت شبستر و تسوج 50 و 49 درصد 3- دشت عجب شیر 50 و 55 درصد با استفاده از جداول برنامه ریزی آبیاری عملی برای هر محصول در دشت های 3 گانه، میزان درصد تنش آبی وارده بر محصول، میزان درصد کاهش تولید هر محصول در اثر سوء مدیریت ابیاری محاسبه گردیده است و با استفاده از میزان تولید فعلی محصولات تحت تنش آبی، میزان تولید پس از رفع این تنش ها محاسبه گردیده و به مقدار متوسط تولید کشور وحداکثر تولیدمتوسط جهانی Ym مقایسه گردیده است.