مدل سازی منابع آب در ایران و اهمیت آن برای مدیریت آب و غذا

بحران آب عامل اصلی تهدید کننده امنیت غذایی در ایران است. برای مدیریت پایدار منابع آب، اطلاع جامع و عمیق برتوزیع منابع آب، رابطه آب-خاک-گیاه، تاثیر تغییر اقلیم، و شرایط اجتماعی-اقتصادی و همچنین علاقه مدیران و تصمیم گیرندگان مورد نیاز میباشد. در این مطالعه مدلSWAT مورد استفاده قرار گرفت تا با دقت مکانی و زمانی مناسب و به صورت سیستمی منابع آب آبی و سبز با ارائه عدم قطعیت، نیاز آبی و آب مصرفی غلات به تفکیک استان و کارائی مصرف آب و تاثیر تغییر اقلیم بر منابع آب کشور برآورد گردد. برآورد منابع آب سطحی و زیرزمینی در کشور با لحاظ کردن اثر بهره برداری از سدهای بزرگ کشور نشان داد که مناطق مرکزی، جنوبی و شمال غربی به شدت دچار بحران کم آبی هستند. با بررسی و برآورد نسبت آب مصرفی نسبت به آب قابل دسترس در استانهای مختلف مشخص گردید که در بسیاری از این استان ها به دلیل الگوی کشت نامناسب، استفاده از تکنیکهای سنتی و مدرن بهره برداری از منابع آب پاسخگوی نیازهای آبی نخواهد بود. با بررسی تاثیر تغییر اقلیم در 40 سال و 100 سال آینده مشخص شد که افزایش بار شهای سیلابی در مناطق شمالی و شمال غربی کشور و خشکسالی های متناوب در مناطق کویری و مرکزی، منابع آب قابل دسترس موجود را بیشتر مورد تهدید قرار خواهد داد. نتایج فوق برای بررسی امکان تغییر الگوی کشت و آنالیز مفهوم مبادله آب مجازی بین استانی برای کاهش بحران آب در کشور مفیدند.

کلیدواژه ها:

منا بع آب آبی و سبز ، عملکرد محصول ، کارایی مصرف آب ، تغییر اقلیم SWAT