تعیین الگوی بهینه کشت همسو با پایداری منابع آب کشاورزی با استفاده از برنامهریزی کسری چند هدفهMOFP

قرار گرفتن ایران در اقلیم خشک و نیمه خشک باعث شده آب به عنوان مهمترین و محدود کنندهترین نهاده تولیدی در اغلب مناطق کشاورزی ایران خود نمایی کند. امروزه، مساله مهم این است که چگونه از پایداری منابع آب به عنوان معیاری در مدیریت سیستمهای کشاورزی استفاده شود. در این پژوهش با استفاده از دادههای مقطع زمانی سال زراعی 88-87 برای دو دشت خفر و مرکزی از بخشهای شهرستان جهرم، به بررسی تخصیص بهینه منابع آب و دستیابی به الگوی بهینه کشت همسو با پایداری منابع آب زیرزمینی پرداخته شده است. به منظور ارزیابی پایداری منابع آب زیرزمینی و تعیین الگوی بهینه کشت به معرفی دو نسبت (مصرف آب/ بازده ناخالص) و (مصرف آب/ اشتغال) با استفاده از مدل برنامهریزی کسری با اهداف چندگانهMOFP)و برنامهریزی خطیLP) پرداخته شد. نتایج نشان داد که الگوی کشت فعلی با الگوی کشت همسو با پایداری منابع آب متفاوت است، به طوری که اختلاف سود بین مدلهای بهینه خطی و کسری چند هدفه و حالت فعلی کشت در دشت خفر به ترتیب 7/96 و 8/24 درصد و برای دشت مرکزی به ترتیب 8/16 و 10/35 درصد رشد داشته است. همچنین، شاخص پایداری (مصرف آب/ بازده ناخالص) و (مصرف آب/ اشتغال) برای دشت خفر به ترتیب مقدار70/46 و 0/057 محاسبه شد، که نسبت به الگوی فعلی کشت به ترتیب 8/4 و 23/91 درصد رشد نشان داد، و شاخصهای پایداری مذکور برای دشت مرکزی نسبت به حالت فعلی به ترتیب 20/37 و 58/82 درصد افزایش یافته است. با توجه به یافتهها، با کم کردن مصرف آب و محدودیتها امکان افزایش شاخصهای پایداری وجود خواهد داشت

کلیدواژه ها:

برنامهریزی کسری ، پایداری آب ، الگوی بهینه کشت