شبیه سازی تلفیقی منابع آب سطحی و زیرزمینی مطالعه موردی: حوضه آبریز رودخانه هراز

در رویکردهای گذشته مدیریت منابع آب به ارتباطات میان اجزا مختلف چرخه آب اعم از آب سطحی و یا آب زیرزمینی توجه کافی نداشته و مدیریت منابع آب تنها بر اساس تقسیمات آب سطحی و یا آب زیرزمینی صورت گرفته است، این امر موجب شده است تا اجزا مختلف سیستم های منابع آب به صورت یکپارچه بررسی و ارزیابی نشوند و این موضوع میتواند مدیریت منابع آب را دچار مشکلات جدی نموده و هزینههای گزافی را به کشور تحمیل نماید. هر چند مدیریت تلفیقی منابع آب ممکن است به دلایل مختلف، آرمانی و دور از دسترس به نظر برسد ولی برای دستیابی به اهداف مدیریت جامع منابع آب لازم است، تا به شرایط ویژهای که ممکن است در حوضه ایجاد شده و اجزا مختلف سیستم را تحت تأثیر قرار دهد توجه ویژهای نمود. لذا در مقاله حاضر سعی در حفظ کلیه روابط موجود میان کلیه اجزاء سیستم شده است. در این راستا استفاده از مدلهای ریاضی که قادر باشند چرخه آب را در کل سیستم یک حوضه آبریز محاسبه نمایند و منجر به جوابهای مطلوبی در بیلان منابع و مصارف در کل سیستم شود، اجتناب ناپذیر است. بدین منظور در این مقاله پس از ارزیابی و برآورد منابع آب سطحی موجود در حوضه و نیز تدقیق مقادیر مصارف اعم از سطحی و زیرزمینی در بخشهای مختلف در حوضه آبریز رودخانه هراز به مدل ساز ی منابع آب سطحی و زیرزمینی به تفکیک کوه و دشت با بهرهگیری از روش پویایی سیستم و با نرم افزارVensimپرداخته شده است. در نهایت عملکرد حوضه آبریز رودخانه هراز با توجه به چرخه آب در منابع آب سطحی و زیرزمینی به صورت تلفیقی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و آب برگشتی از مصارف ، تلفات در سطح حوضه و مقدار ذخیره آبخوان به عنوان خروجی مدل محاسبه شده است. در نهایت باید گفت که نتایج این مدل می تواند راهکاری برای ارزیابی و بررسی اجزاء موجود در چرخه آب ارائه دهد تا بوسیله آن مدیریت راهبردی تری به منظور استفاده از منابع آب در حوضه انجام شود

کلیدواژه ها:

شبیه سازی تلفیقی منابع آب سطحی و زیرزمینی ، روش پویایی سیستم ، نرم افزارVensim