مسائل و چالشهای سیاستگذاری- تشکیلاتی و اقتصادی- اجتماعی در بهبود بهره وری آب کشاورزی به همراه اهداف اجرایی و تحقیقاتی لازم

در مدیریت منابع آب و خاک کشور و در بحث بهبود بهره وری آب کشاورزی، جامع نگری های لازم صورت نگرفته است.مسائل و معضلات بخش آب و خاک و مسائل بهبود بهره وری آب کشاورزی باید بطور سیستماتیک در سطوح (یا مقیاسهای) حوضه آبریز، شبکه آبیاری، مزرعه، و گیاه، و با بررسی فرایند های مدیریتی و نرم افزاری حاکم بر این مقیاسها، که همانا مسائل سیاستگذاری- تشکیلاتی و اقتصادی- اجتماعی حاکم می باشند، به طور همزمان بررسی گردند. بهبود بهره وری آب در بخش کشاورزی یکی از الزامات پایداری تولید، کاهش تقاضا برای آب، و تامین غذای جمعیت رو به رشد کشور می باشد. علاوه بر مسائل فنی، تکنولوژی و زیر ساختی، مسائل سیاستگذاری و تشکیلاتی و همچنین اقتصادی و اجتماعی از عوامل مهم تاثیر گذار در بهبود بهره وری آب می باشند.در این تحقیق از طریق بررسی و ارزیابی نظرات کارشناسان، صاحبنظران، بهره برداران و در مجموع کلیه ذیمدخلانمدیریت آب به طور عام و آب کشاورزی به طور خاص، مسائل و چالشهای سیاست گذاری- تشکیلاتی و اقتصادی- اجتماعی فراروی بهبود بهره وری آب کشاورزی در ایران تبیین و در قالب سلسله مراتب پیوسته موضوع بسط داده شده و به دنبال آن اهداف از نوع اجرایی و تحقیقاتی لازم ارائه و درجه اهمیت و اثر بخشی هر یک از اهداف تحقیقاتی و غیر تحقیقاتی تدوین شده به صورت مشارکتی و نظر خواهی از ذینفعان تعیین گردید. درجه اهمیت و اثر بخشی اهداف در چهار گروه اهمیت خیلی زیاد، زیاد، متوسط، و کم تقسیم بندی گردیدند. بر اساس نتایج، ریشه اصلی مسائل، سیاستگذاری، تشکیلاتی و اقتصادی، اجتماعی پائین بودن بهره وری آب به طور عام و بهره وری آب کشاورزی به طور ( خاص را به ترتیب می توان در پنج گروه اصلی مسائل 1) انطباق ناکافی سیاستهای کشور با بهر هوری آب کشاورزی، 2 فقدان برنامه عملیاتی مدیریت تؤامان عرضه و تقاضای آب کشاورزی در مدیریت آب کشور، 3) فقدان راهکارها و انگیزه های مناسب سرمایه گذاری در جهت توسعه، بهر هبرداری و نگهداری منابع و تأسیسات آبی، 4)کافی نبودن کارآمدی مدیریت در برنامه ریزی، مطالعه، طراحی و اجرا برای منابع و تأسیسات آبی کشور، و 5) عدم کفایت برنامه های آموزش، توانمند سازی و ظرفیت سازی در بهبود بهر هوری آب کشاورزی، رده بندی نمود. از جنبه کمی، جمعا 166 مورد مسئله و مشکل سیاستگذاری- تشکیلاتی و اقتصادی- اجتماعی فراروی بهبود بهره وری آب کشاورزی شناسایی گردیدکه مسائل تحت گروه های پنج گانه اصلی اشاره شده در بالا، به ترتیب 32/5 و 27/7 و 9/0 و 16/3 و 14/5 درصد از کل مسائل را شامل میشوند.

کلیدواژه ها:

بهره وری آب ، سیاست ، تشکیلات ، مسائل ، اهداف