مدیریت بحرانهای اجتماعی ناشی از اریبی خطر وقوع زلزله به روش زمین آماری مطالعه موردی زلزلههای آذرماه 1393 در جنوب شرقی استان تهران

در آذرماه 1131 خورشیدی، شاهد وقوع دو رویداد لرزهای با بزرگای M ≥ 4.0 ≥ 4.3 در منطقه گرمسار از توابع استان تهران بودیم که موجب نگرانی دست اندرکاران و اشاعه اخبار نادرست از قریب الوقوع بودن زلزلههای بزرگتر شد. افزایشتنشهای لرزهای در خلال آبان و آذرماه 1131 که توسط موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران ثبت گردیده، بیانگر تغییر سرعت امواج لرزهای ) Vp/Vs ( است که پس از اعمال تصحیحات لازم و دستیابی به تابع اولیه تغییرات مذکور به عنوان کمیت "گاما" منظور میگردد. با فرض آن که تغییرات گاما با احتمال وقوع زلزله در تهران )و شهرهای اطراف آن( ارتباطداشته باشد، مقدمات این تحقیق آغاز گردید تا طی بررسی رابطه تنشها با رومرکز زلزلههای تاریخی تهران، صحت و سقم پیشبینیهای به عمل آمده توسط روشهای زمین آماری استنتاج گردد. بدین ترتیب رهیافت جدیدی برای بررسیتنشهای لرزهای استان تهران معرفی شد که از آن برای تعیین مناطق پرخطر و مدیریت بحرانهای اجتماعی مترتب بر وقوع زلزلههای احتمالی استفاده میگرددیکی از اهداف پیشروی سازمانها و مراکزی که به نحوی با مخاطرات طبیعی و عواقب ناشی از آن سر و کار دارند، ارزیابی مستنداتی است که بر اساس تغییرات یک یا چند پیش نشانگر لرزهای ارائه میشوند. اشاعه اخبار نادرست درباره وقوعاحتمالی زلزله در کلانهای شهرهای ایران از جمله معظلات اصلی سازمان مدیریت بحران است که طی سالهای اخیر با گسترش شبکههای اجتماعی تشدید شده است. لذا مهار تنشهای اجتماعی ناشی از شایعه وقوع زلزلههای ویرانگر، در زمرهوظایف سازمان مدیریت تهران و سایر کلان شهرهای کشور میباشد که با توجه به توسعه زیرساختهای اطلاعاتی و افزایش توان تحلیل دادههای مکانی )توسط نرم افزارهای تخصصی(، پیشنهاد میگردد که از روش تلفیق و تحلیل کمیتهای زمین آماری برای تعیین خطای اریبی پیش نشانگرها )با تاکید بر کمیت گاما( استفاده شود. در همین رابطه، مطالعه موردیزلزلههای گرمسار )در آذرماه 31 ( نشان داد که افزایش نسبی گاما مستقل از احتمال وقوع زلزله در نواحی جنوب شرقی تهران بوده و رابطه مکانی معناداری بین نقاط پرتنش و رومرکز زلزلههای تاریخی مشاهده نمیگردد. بنابراین از نتایج این تحقیق )در اواخر پائیز و اوایل زمستان 1131 ( برای مهار بحرانهای اجتماعی و خاتمه دادن به شایعه قریب الوقوع بودن زلزله تهران استفاده گردید.

کلیدواژه ها:

بحران اجتماعی ، تهران ، خطر زلزله ، زمین آمار