مراقبت و حمایت از افراد آسیب پذیر در مدیریت بلایا

نتایج زیانبار ناشی از وقوع بلایا، افراد آسیب پذیر از جمله افراد حاشیه نشین را نسبت به سایر اعضای جامعه بیشتر تحت تاثیر قرار می دهد. مطالعه حاضر با هدف شناسایی مدل مراقبت از افراد آسیب پذیر در مرحله آمادگی مدیریت بلایا انجام گردید.مطالعه کیفی حاضر در سه مرحله انجام گردید. ابتدا 25 سند ملی از نظر وجود قوانین مراقبتی و پیشگیری از کاهش آسیب-پذیری افراد حاشیه نشین در بلایا با روش تحلیل محتوای هدایت شده مورد بررسی قرار گرفتند. پس از آن با 20 نفر از خبرگان که با روش نمونه گیری مبتنی بر هدف از افراد کلیدی انتخاب شده بودند، مصاحبه نیمه ساختاریافته چهره به چهره انجام گردید. داده های به دست آمده در این مرحله با استفاده از تحلیل چارچوبی 5 مرحله ای تحلیل شد. در نهایت ابعاد مدل به دست آمده بر اساس یافته های دو مرحله قبل از طریق مطالعه دلفی در دو راند، تعیین اعتبار گردید.تحلیل اسناد کشوری نشان داد قوانین مناسبی در مراقبت و حمایت از افراد حاشیه نشین وجود دارد. به عنوان مثال در سیاست های ابلاغی توسط مقام معظم رهبری در زمینه مسکن، شهرسازی، کاهش حوادث غیرمترقبه بر موضوع حاشیه نشینی و کاهش آسیب پذیری آنها تاکید شده است. از سوی دیگر براساس نظر خبرگان لازم است به منظور آمادگی افراد حاشیه نشین جهت روبرویی با بلایا اقداماتی مانند سیاستگذاری و قانون گذاری، برنامه ریزی؛ تامین منابع و تجهیزات لازم؛ ارائه خدمات بیمه ؛ آموزش و برگزاری تمرین؛ طراحی و اجرایی سازی زیر ساخت اطلاعاتی و هشدار سریع قابل درک این افراد انجام شود. یافته های مطالعه حاضر نشان داد در حال حاضر قوانین، سیاست ها و برنامه های جامعه ای در راستای آمادگی و حمایت از حاشیه نشینان وجود دارد. با این حال به دلیل موانعی مانند عدم همکاری و هماهنگی میان سازمانی، نبود شرح وظایف شفاف در سازمان های مسئول ارائه خدمات در بلایا و کمبود آگاهی جامعه در زمینه آمادگی بلایا، این قوانین به درستی اجرا نمی-شوند. بنابراین پیشنهاد می گردد سیاستگذاران از طریق تدوین قوانین، همکاری و هماهنگی میان سازمان های مسئول مدیریت بلایا در کشور، اجرایی سازی قوانین موجود را تسهیل ببخشند و انگیزه آمادگی مقابله با بلایا در تمام اقشار جامعه به ویژه افراد حاشیه نشین افزایش دهد. با انجام اقدامات لازم در مرحله آمادگی می توان این گروه از جامعه را به سوی تاب آوری و توسعه پایدار سوق داد.

کلیدواژه ها:

مراقبت ، گروه های آسیب پذیر ، افراد حاشیه نشین ، آمادگی ، مدیریت بلایا ، بلایا ، ایران