رشد پس از تروما در بازماندگان زلزله، مقاله مروری

تروما افراد زیادی را درگیر خود کرده که با گستره وسیعی از اختلالات روانی همراه است. همین امر توجه به مفهوم رشد پس از تروما را کمرنگ کرده است. رشد پس از تروما، مفهوم جدیدی است که اخیرا در حوزه روانشناسی بحران مطرح شده است و به معنای این است که آیا فرد حداقل می تواند به سطح عملکرد روانشناختی پیش از بحران برگردد؟ و در کل به معنای تغییرات مثبتی است که افراد بعد از تروما از خود گزارش می دهند و این رشد در چند بعد روابط بین فردی، بهبود سطح عملکرد، قائل شدن ارزش بیشتر برای زندگی،و عمیق تر شدن معنا و فلسفه زندگی عموما گزارش داده می شود. هدف از این مطالعه، بررسی این موضوع است که آیا بازماندگان زلزله ها می توانند رشد پس از فاجعه داشته باشند؟ یا صرفا احساس رشد پس از فاجعه وجود دارد و این رشد به چه عواملی بستگی دارد؟ روش جمع آوری اطلاعات در این مطالعه، مطالعه پیشینه نظری بود. متون و منابع مکتوب و الکترونیک مرتبط در کتب، مقالات و مستندات بدون محدودیت زمانی مطالعه شد. داده های مرتبط از متون استخراج شد. مطالعه حاضر نوعی مرور است که با جستجو در بانکهای اطلاعاتی Pubmed، SID، IranDoc, Magiran، WHO، Google Scholarو Science Directو سایر منابع معتبر با کلمات کلیدی از قبیل post traumatic growth ، earthquake،رشد پس از فاجعه، زلزله، اختلال استرس پس از سانحه، PTSD، انجام گرفت. بر اساس پژوهشهای مختلف نتایج متضادی در خصوص صحت گزارشهای افراد از رشد پس از فاجعه مطرح هست. بطوریکه گفته می شود افرادی که گزارش رشد شخصیتی می دهند در حقیقت احساس رشد کرده و توهم مثبت دارند و در عمل نتایج آزمونها نمرات افسردگی بالاتری را برای این افراد گزارش می دهد. جمع بندی نهایی که بر اساس مدل های نظری و پژوهشهای معتبر علمی بر روی قربانیان سوانح طبیعی و انسانی (عمدی و غیر عمدی) انجام شد این است که درکل دو نوع رشد پس ازتروما وجود دارد که همگام با هم وجود داشته و هر یک در برهه ای از زمان به منصه ظهور می رسد. بعد اول این رشد نوعی خودفریبی بوده و در آن فرد بخشهایی از واقعیت را تحریف می کند و با این عمل به سازگاری کوتاه مدت خود با ترومای تجربه شده کمک می کند، در واقع این توهم مثبت به مثابه ضربه گیری عمل نموده و به انطباق بیشتر فرد با شرایط سنگین زندگی کمک می کند. این بعد رشد که گزارش می شود، نمود رفتاری در ابعاد رشد پس از تروما عموما نداشته و بیشتر احساس رشد است. با گذر زمان این بعد خودفریبی رشد، که در بسیاری از پژوهشها همبستگی بالایی با اختلال استرس پس از سانحه نشان داده است، با بعد سازنده رشد پس از تروما جاگزین می شود. علاوه بر گذر زمان، عوامل دیگر مانند سبکهای مقابله ای خوش بینانه، معنویت، دوره سنی میانسالی، سخت رویی، داشتن عزت نفس بالا، امیدواری در پیش از وقوع بحران را به عنوان پیش بینی کننده های مثبت رشد پس از تروما نقش دارند. همچنین داشتن تجربیات حل موفقیت آمیز بحرانها و مشکلات کوچکتر پیش از وقوع تروما در زندگی فرد نیز پیش بینی کننده دیگری برای موفقیت بهتر فرد برای تاب آوری در مقابل بحران و تروما می باشد.

کلیدواژه ها:

رشد پس از تروما ، زلزله ، بلایا