بررسی درایه های سلامتی و بهداشتی در حین بروز بحران هایی نظیر زلزله

تجربیات و مطالعات انجام شده نشان می دهند که بعد از وقوع بلایای طبیعی همه گیری ناشی از بیماریهای عفونی معمولا بدلیل وجود عامل بیماری در جامعه قبل از وقوع بلا بوده است. مهمترین این همه گیری ها این مواد است: سرخک، بیماریهای اسهالی، عفونتهای حاد تنفسی و مالاریا و در درجه بعدی مننژیت منگوکوکسمی، هپاتیت، تب تیفوئیدی و تب تیفوسی بعد از وقوع هر بلا، بلافاصله نظام مراقبت از بیماریها باید بصورت فعال درآمده و نظام ثبت و گزارش دهی آن نیز بصورت فعال عمل نماید. اهداف، راهکارها، فعالیتهای این نظام بصورت کلی و اختصاصی برای بیماریها و اپیدمی های بیماریهای اسهالی (شیگلا و وبا) سرخک، عفونتهای حاد تنفسی (آنفولانزا)، مالاریا، مننژیت، هپاتیت، تب تیفوس، تب تیفوئیدی تشریح شده اند. با استفاده از این مقاله با نحوه ایجاد یک نظام مراقبت فعال بعد از وقوع بلایا آشنا خواهیم شد. 1. تسهیل بازگشت فوری به وضعیت عادی و ارائه خدمات بهداشتی به مردم پس از بروز بلایای طبیعی و حوادث غیر مترقبه 2. توجه یکسان به تمام جنبه های مدیریت بخش بهداشت شامل پیشگیری، کاهش آثار بلایا، آمادگی، مقابله، توانبخشی و بازسازی خدمات بهداشتی در مراحل مختلف: قبل، هنگام و پس از بروز بلایای طبیعی و حوادث غیر مترقبه3. تهیه یک چارچوب عملیاتی برای مقابله هماهنگ با بلایای طبیعی و حوادث غیر مترقبه و آثار آنها در بخش بهداشت به منظور دستیابی به اهداف فوق با جلب مشارکت مردم 4. توجه به مخاطرات طبیعی و سایر وضعیتهای اضطراری در هنگام تنظیم و اجراء برنامه های توسعه در بخش بهداشت. 5. سطح بندی خدمات و تدوین پروتکل های لازم برای پیشگیری ، درمان و توانبخشی 6. تأمین امکانات لازم جهت مقابله با حوادث 7. تأمین امکانات تداوم بهره گیری از نیروهای متخصص رسمی و داوطلب جهت دستیابی به اهداف فوق 8. تهیه برنامه اختصاصی امور بهداشت و درمان مدیریت بحران شامل مراحل چهار گانه (آمادگی ، پیشگیری،مقابله و بازسازی) برای بحرانهای شایع بر اساس اصول مدیریت ریسک (1) . عمده ترین سیاستهاى بخش بهداشت در مدیریت وضعیتهاى اضطرارى: - - ایجاد هماهنگی بین بخشهای مختلف بهداشت و بخش درمان کشور در سطح ستادی اعم از دفاتر و حوزه های معاونت های مختلف، ادارات کل و بخشهای پشتیبانی معاونتهای مختلف، جمعیت هلال احمر و سایر سازمانهای داوطلب غیر دولتی بهداشتی درمانی کشور- هماهنگی و همکاری تنگاتنگ بین بخش خصوصی و دولتی- استفاده بهینه و حداکثر از منابع و ساختارهای موجود- استفاده از حمایت نیروهای مسلح بخصوص در ارتباط با پشتیبانی، ارتباطات، حفظ نظم و امنیت و غیره به منظور ارائه خدمات بهداشتی- کمک رسانی به منطقه حادثه دیده براساس نتایج ارزیابی نیازها و اجتناب از اعزام نیروها بیشتر یا کمتر از حد نیاز- مدیریت وضعیتهای اضطراری بخصوص وضعیتهای اضطراری گسترده و یا پیچیده بصورت چند بخشی و چند نظامه- جلب مشارکت عموم مردم و جامعه در پیشبرد برنامه ها- اجرای برنامه های آموزش همگانی و تخصصی داخل بخشی برای دست اندرکاران امور - هدایت و هماهنگی کمکها و همکاریهای بین المللی در زمینه های کاهش خطرات، برنامه های آمادگی، امدادی، توانبخشی و بازسازی از جانب کشورهای همسایه، سازمانهای منطقه ای، سازمان ملل، سفارت خانه های کشورهای خارجی، سازمانهای غیر دولتی ملی و بین المللی و ...عمده ترین وظایف معاون امور بهداشتی پیش از وقوع بلا: - تهیه چارچوب اصلی برنامه های مدیریت وضعیت اضطراری در بخش بهداشت و زیر مجموعه های آن- اختصاص ردیف بودجه مجزا به منظور تهیه و اجرای این برنامه ها در حوزه های تابعه معاونت بهداشت- اعمال هماهنگیهای درون بخشی، برون بخشی و بین المللی (در مورد معاون بهداشتی وزارتخانه)- استاندارد نمودن روشهای فنی مدیریت وضعیت اضطراری شامل: - تامین منابع و امکانات پشتیبانی اعم از بودجه، نیروی انسانی، تجهیزات، انبارها، مواد، دارو و ...- خدمات بهداشت روانی- بهداشت خانواده - ارزیابی سریع وضعیت بهداشتی درمانی- کنترل بیماریها و همه گیریها و برقراری زنجیره سرد- نظارت، حمایت و سیاستگذاری نحوه تغذیه- نظارت بر بهداشت محیط- آموزش نیروی انسانی و عموم مردم- پژوهش- نظام ثبت و گزارش دهی اطلاعات- پایش و ارزشیابی اقدامات انجام شده- مبارزه و پیشگیرى از بیماریها بدنبال وقوع بلایاى طبیعى