مطالعه اولیه بررسی و ارزیابی تنوع درون رقمی پسته اکبری و احمدآقایی بر اساس خصوصیات مورفولوژیکی

کشت بذری ارقام پسته و گزینش های پی در پی از سوی کشاورزان در طی سال ها گذشته سبب شده است که ارقام با ویژگی های متفاوت در سطح باغات پراکنده شوند. اگرچه در حال حاضر تکثیر پسته از طریق پیوند ارقام گزینش شده از قبل بر روی پایه های بذری صورت میگیرد ولی انتخاب پیوندک ها بصورت کاملا اتفاقی از درختانی که کشاورزان به لحاظ تیپ ظاهری درخت موردنظر را برتر از سایر درختان میدانند صورت میگیرد به همین دلیل در بین باغات مناطق پسته کاری و حتی در داخل یک باغ تفاوت هایی بین درختان یک رقم دیده میشود. لذا به منظور ارزیابی تنوع مورفولوژیکی موجود در دو رقم پسته اکبری و احمدآقایی در برخی باغات منطقه رفسنجان پژوهش فوق به اجرا در آمد به طوری که 25 ژنوتیپ پسته رقم اکبری و احمد آقایی که از لحاظ خصوصیات ظاهری از دید صاحبان باغ متفاوت بودند کدگذاری شدند و 18 صفت کمی و 33 صفت کیفی برگ، خشک میوه و درخت براساس شاخص های معرفی شده در توصیفگر IPGRI پسته اندازه گیری و کدگذاری شد. نتایج تجزیه خوشه ای نشان داد که ژنوتیپ های مورد بررسی به سه گروه تقسیم شدند. گروه اول شامل ژنوتیپ هایی از رقم احمد آقایی بودند که دارای بیشترین ارتفاع درخت، عرض و ضخامت خشک میوه، عرض و ضخامت مغز و بالاترین درصد خندانی بودند. این گروه خود به دو زیرگروه جداگانه تقسیم شد بطوریکه ژنوتیپ های 15 ، 20 ، 23 و 25 از سایر ژنوتیپ ها تفکیک شدند. گروه دوم ژنوتیپ هایی از رقم اکبری را شامل شدند که دارای بیشترین طول و عرض خشک میوه، وزن صد دانه و طول مغز بودند. این گروه خود به سه زیر گروه تقسیم شد بهطوریکه ژنوتیپ های 9 و 7 از سایر ژنوتیپ های موجود در این گروه مجزا شدند. گروه سوم شامل ژنوتیپ های از رقم اکبری و احمد آقایی بودند که با هم در یک گروه واقع شدند. بر اساس پژوهش فوق میتوان بیان کرد که در ارقام پسته تنوع هم-گروهی دیده میشود که لازم است در این زمینه تحقیقات بیشتری صورت گیرد.

کلیدواژه ها:

تنوع مورفولوژیکی ، ژنوتیپ ، تجزیه کلاستر