فرامطالعه ای در حوزه راهبری فضای مجازی: رویکردی آمیخته

با توجه به تأثیر فضای مجازی بر ابعاد مختلف زندگی اجتماعی بشر، موضوع راهبری و سیاست گذاری این فضا اهمیت زیادی دارد. هدف این مطالعه بررسی و مرور مطالعات پیشین جهت شناسایی ابعاد و حوزه های مختلفی است که در راهبری فضای مجازی می بایست مورد توجه قرار گیرد. با توجه به گستردگی دامنه مطالعات و تعدد رشته های علمی متأثر از این مفهوم نو پدید، در گام اول سعی بر آن است تا مروری جامع و سیستماتیک در خصوص مقالات منتشر شده در این حوزه بین سال های 2005 تا 2013 ارائه شود. تعداد 40 مقاله در حوزه حاکمیت فضای مجازی از پایگاه های علمی انتخاب و تحلیل شدند. بدین منظور، با به کارگیری روش تحلیل مضمون، موضوعات و مؤلفه های اصلی در این حوزه شناسایی شده و شبکه مضامین و تحلیل قالب از این مؤلفه ها ارائه گردید. این گام در حقیقت یک فراترکیب بر روی مطالعات پیشین در حوزه رابری فضای مجازی است. مهمترین حوزه های شناسایی شده عبارتند از: نقش سازمان های بین المللی در راهبری فضای مجازی، نقش دولت ها در راهبری فضای مجازی، تأثیر فضای مجازی بر جوامع و حاکمیت دولت ها. همچنین مهم ترین مؤلفه های شناسایی شده که در سیاست گذاری فضای مجازی باید مورد توجه قرار گیرند عبارتند از: مسائل اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، چالش های امنیتی، قانونی و فنی، در مرحله دوم، مؤلفه های شناسایی شده بر اساس نظرات خبرگان و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی گروهی، رتبه بندی شدند با توجه به این که انجام مقایسات زوجی با ابهام زبانی همراه بود از منطق فازی برای مدل سازی بهره گیری شد. بر اساس نتایج حاصل، دو مؤلفه آسیب های اجتماعی: و مسائل اقتصادی به عنوان مهمترین ابعادی که در سیاست گذاری و راهبری فضای مجازی باید مورد توجه قرار گیرند، شناسایی شدند.

کلیدواژه ها:

راهبری فضای مجازی ، تحلیل مضمون ، شبکه مضمون ، تحلیل قالب ، تحلیل سلسله مراتبی فازی