ارتقای توانمندی های نوآوری بنگاه های بزرگ ایرانی: یک چارچوب مفهومی

این تحقیق به بررسی مصادیق حمایت دولت از رشد مبتنی بر نوآوری بنگاه های بزرگ می پردازد. اهمیت بنگاه های بزرگ در توسعه اقتصادی کشورها بر کسی پوشیده نیست. نقش این بنگاه ها در توسعه اقتصادی، زمانی مهمتر می شود که از طریق نوآوری بتوانند محصول/ خدمت جدید به بازارهای داخلی و بین المللی عرضه کنند. به همین دلیل اگر دولت ها بتوانند به رشد و توسعه توانمندی نوآوری در بنگاه های بزرگ کمک کنند، زمینه را برای رشد و سودآوری این بنگاه ها و در نتیجه توسعه اقتصادی کشور فراهم کرده اند. توسعه توانمندی نوآوری بنگاه ها توسط دولت نیاز به دخالت در امور داخلی بنگاه ها دارد که امری پیچیده و در بسیاری از موارد غیرممکن بنظر می رسد. به همین دلیل، معمولا دولت ها به دو روش تقویت انگیزه و ایجاد فرصت (غیر مستقیم) به ارتقای سطح توانمندی نوآوری بنگاه های بزرگ کمک می کنند. در تحقیق حاضر، بر اساس یک مدل مفهومی رشد، سطح و نحوه مداخله دولت در توسعه توان نوآوری بنگاه ها تشریح شده است. اگرچه سیاست ها و خط مشی های حمایتی دولت خاص هر صنعت بوده و معمولا از یک صنعت به صنعت تغییر می کند، سعی بر آن بوده است که سیاست های مشترک قابل کاربرد درصنایع مختلف، با استفاده از تحلیل تم شناسایی و پیشنهاد شوند. سپس سیاست ها و خط مشی های مذکور به محک قضاوت مدیران و متخصصین صنایع بزرگ ایران همچون فولاد، دارو، خودرو و انرژی گذاشته شده است. بدین ترتیب و از طریق مصاحبه با خبرگان، نه تنها نتایج تحقیق بلکه تا حدودی اعتبار مدل مفهومی پیشنهادی مورد ارزیابی قرار گرفته و تکمیل شده اند. تحریک سمت تقاضا، برقراری توازن در قدرت چانه زنی، حمایت های مالی از فعالیتهای تحقیق و توسعه، کمک به توسعه توانمندی یکپارچه سازی بنگاه ها و سعی در کاهش/حذف اثر تحریم های بین المللی، از جمله مواردی هستند که دولت ها می توانند از آن طریق در تقویت توانمندی نوآوری بنگاه ها نقش آفرینی کنند.

کلیدواژه ها:

رشد بنگاه های بزرگ ، توانمندی نوآوری ، همپایی ، نقش دولت ، مدل مفهومی ، تحلیل تم ، صنایع دارو ، فولاد خودرو و انرژی ایران