زیبا شناسی ایرانی و جستجوی هویت برای معماری معاصر ایران (بررسی رساله شعر خواجه نصیرالدین طوسی و مناسبات آن با هویت یابی در معماری)

وضعیت معماری امروز ایران ، وضعیت مطلوبی نیست و تلاش برای اصلاح چهره شهر ها و ابنیه ما باید معطوف ساختن یک بنیاد نظری باشد که بتوان به کمک آن چشم اندازی زیبا شناختی برای تولید آثار هنری دارای هویت ایرانی اسلامی خصوصاً معماری امروز ایران تدارک دید. رساله شعر خواجه نصیر ممکن است بتواند امکان چنین چشم اندازی را فراهم کند. رساله شعر از مهم ترین آثار به زبان فارسی یا حتی از مهم ترین آثار تولید شده در حوزه تمدنی اسلام در باب هنر است که علی رغم اختصار به شکل شگفتی امهات مطالب همبسته با شعر را طرح کرده است و نحوه بیان و گستره و عمق مطلب چنان است که می تواند سایر انواع هنری را نیز در بر بگیرد. تلاش هایی که در جستجوی راهی برای صورت بندی فلسفه هنر اسلامی هستند، به خوبی می توانند این رساله کم حجم و پر مغز را راهنمای خود سازند. خصوصاً که اولاً نظریه خواجه متفاوت از تعریف جریان های اصلی فلسفه هنر در غرب یعنی بازنمایی یا تقلید ، فرانمایی یا بیان گری و هنر به مثابه فرم است، ثانیاً تعریف و توصیف خواجه قابل مقایسه با آخرین جریان های هنری معاصر یعنی جریان پدیدار شناسی و جریان اصالت مخاطب است. علی رغم همه این برجستگی ها ، باید پذیرفت هنر ایرانی کمتر به شاهراهی که خواجه نشان داده دل سپرده است و شاید پیروی از نظر خواجه یا هر نظریه محتمل دیگر که یک ایرانی مسلمان طراحی کرده است یا در آینده طراحی کند، فرصت مناسبی برای هویت بخشی به هنر معاصر ایران از جمله معماری ایرانی فراهم کند.

کلیدواژه ها:

تخییل ، وزن ، شعر ، فن ، بنیاد نظری ، چشم انداز زیبا شناختی