موانع توسعه در منطقه پیرامونی ایران و چشم اندازهای آینده

منطقه پیرامونی ایران که کشورهای بسیار متنوعی را در بر می گیرد در طی چند دهه ای که دیگر مناطق در حال توسعه جهان توانستند گامهای بلندی در راستای توسعه اقتصادی و سیاسی و به طور کلی توسعه انسانی بردارند، از این قافله تا حد زیادی بازمانده است پیش بینی روندهای آینده در منطقه پیرامونی ایران کاری بسیار دشوار است که در بیشتر موارد نیز به خاطر شتاب بسیاری بالای تحولات بین المللی در این منطقه و درگیری قدرتهای بزرگ در آن پیش بینی ها تحقق پیدا نمی کنند. منطقه خاورمیانه که منطقه اصلی پیرامونی ایران است یکی از بی ثبات ترین مناطق جهان می باشد که برخلاف بسیاری از دیگر مناطق در حال توسعه جهان همچنان نزدیک به دو دهه پس از پایان جنگ سرد کشمکشهای منطقه ای به ویژه کشمکش اعراب و اسرائیل هنوز در آنجا به پایان نرسیده است به همین خاطر برخلاف دیگر مناطق در حال توسعه، به دلیل وجود ذخایر نفتی و همچنین رشد بنیادگرایی اسلامی که تهدیدی را برای نافع غرب به ویژه ایالات متحده فراهم می آورد همچنان فضای امنیتی در این منطقه جهان باقی مانده است دهه آینده با چالشهایی جدی برای منطقه خاورمیانه و ایران همراه خود بود. از میان چالشهایی که در دهه آینده ایران در خاورمیانه با آن روبرو خواهد شد می توان به رشد اقتصادی چشمگیر در کشورهایی اشاره کرد که با اتخاذ نظام اقتصادی بازار آزاد و ادغام در اقتصاد جهانی توانسته اند. خود را از لحاظ اقتصادی به عنوان قدرتهایی در حال ظهور معرفی کنند. این درحالی است که تداوم سیاستهای اقتصادی دولت گرایانه و اتکای صرف بردرآمدهای نفتی درحالی که سرمایه گذاری خارجی بسنده برای افزایش سطح تولید نفت در ایران بخاطر تحریمهای ایالات متحده علیه صنایع نفت وگاز ایران صورت نمی گیرد می تواند موجبات انزوای اقتصادی ایران در منطقه فراهم آورد. با توجه به روندهای کنونی در منطقه خاورمیان، در طی یک دهه آینده خاورمیانه چهره ای بسیارمتفاوت از چند دهه گذشته پیدا خواهد کرد. عقب ماندگی خاورمیانه نسبت به تحولات مسط جهانی در زمینه اثار جهانی شدن تا حدی برطرف خواهد شد. همین امر تحول در سیاست گذاری جمهوری اسلامی ایران برای سازگاری با تحولات آینده الزامی می سازد.

کلیدواژه ها:

خاورمیانه ، دموکراتیک شدن ، جهانی شدن ، کشمکش اعراب و اسرائیل ، ایالات متحده ، جهان عرب