تروریسم هسته ای و اقدامات جهانی جهت مقابله حقوقی با آن

تروریسم پدیده جدید و سادهای نیست، این پدیده در طول دوران تاریخ وجود داشته، به کرات اتفاق افتاده و از زمان انقلاب کبیر فرانسه به طور رسمی وارد ادبیات سیاسی جهان شده که به معنی ایجاد رعب و وحشت در جامعه با انگیزه های سیاسی می باشد. این پدیده از دهه های 1970-1980 به بعد با جهانی شدن فنآوری اطلاعات، ارتباطات و گسترش تکنولوژی دچار تحول مفهومی و شکلی شد. از نظر شکلی به موارد متنوع و به اشکال مختلف ارتکاب یافت که از آن به عنوان اشکال نوظهور و نوین تروریسم یادمی شود. تروریسم هسته ای نیز از این امر مستثنا نبوده و مشمولاین اشکال تروریسم می باشد که توسط گروه های تروریستی سازما نیافته با استفاده از مواد و تجهیزات هسته ای و رادیواکتیو برای رعب و وحشت با انگیزه سیاسی صورت می گیرد. هدف این مقاله بررسی تروریسم هسته ای، اقسام تروریسم هسته ای، موارد اتفاقافتاده آن در جهان و همچنین اقدامات حقوقی جهت مقابله با آن می باشد که به نظر می رسد هر چند در مقایسه با سایر اشکال نوین تروریسم، موارد تروریسم هسته ای در عمل کمتر رخ داده است اما آثار زیان بار بسیار و گسترده احتمالی آن بر جوامع انسانی ضرورت تدوین و ایجاد سازوکا رهای حقوقی و عملی مؤثر برای مقابله با آن را ایجاب می کند. اقدامات حقوقی جهانی در این راستا عبارت است از: کنوانسیون حفاظت فیزیکی از مواد هسته ای در تاریخ 3 مارس 1980 وین، قطع نامه های (1373 و 1368) شورای امنیت در سال 2001 ، قطعنامه ( 1540 ) شورای امنیت در سال 2004، کنوانسیون بین المللی مبارزه با اقدامات هست های آوریل 2005 ، اقدامات آژانس بین المللی انرژی اتمی، اقدامات اکثر کشورهای جهان در قالب اعلامیه سران هشت کشور صنعتی در زمینه امنیت و ایمنی هسته ای و کنفرانس های بین المللی امنیتی ازجمله کنفرانس امنیتی مونیخ (2009)، واشنگتن ( 2010 ) و کره جنوبی ( 2012 ) . هرچند تلا شهای حقوقی دهه های اخیر جامعه بین المللی در مبارزه با اشکال مختلفتروریسم (به ویژه تروریسم هسته ای) را نمی توان نادیده انگاشت، چرا که این اقدامات تا حدودی از وقوع این نوع تروریسم جلوگیری و پیشگیری کرده، اما به نظر می رسد اقدامات صورت گرفته تاکنون در تأسیس و عملی نمودن سازوکارهای حقوقی مدون، مؤثر نگردیده است. بنابراین لازم و ضروری است در جهت مقابله و امحای تروریسم که روز به روز بر تنوع و اشکال ارتکاب آن افزوده می شود اسناد حقوقی بین المللی، شامل تعاریف حقوقی جامع و مدون که مورد قبول جامعه بین المللی باشد تبین و تدوین گردد. روش تحقیق در این مقاله مبتنی بر مطالعهاسنادی و تحلیل محتوا می باشد.

کلیدواژه ها:

تروریسم ، تروریسم هسته ای ، سازمان ملل متحد ، آژانس بین المللی انرژی اتمی ، حقوق بین الملل