بررسی پتانسیل ریزش سنگ بر روی نیروگاه برقابی سد شهید عباسپور و پیشنهاد روش پایدارسازی

امروزه مبحث پایداری تکیه گاه یکی از پارامترهای اصلی و تعیین کننده در اقتصاد و ایمنی سدهای برقابی است. به منظور پایداری و ایمن سازی شیب های سنگی مشرف به نیروگاه های برقابی بکارگیری روش های پیشرفته عددی جهت برآورد پایداری توده سنگ بالادست این گونه سازه ها با استفاده از برنامه های کامپیوتری گسترش شایانی یافته است. در کنار این نرم افزارها استفاده از روش کیفی - کمی برآورد ریسک ریزش سنگ جهت تعیین میزان ریسک ریزش و لزوم پایداری بسیار کارآمد می باشد. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل ریسک توصیفی - کمی SRRA و برنامه تحلیل عددی UDEC به تحلیل پایداری تکیه گاه ها چپ سد شهید عباسپور پرداخه شده است. نیروگاه برقابی سد شهید عباسپور یکی از مهمترین منابع تولید انرژی برق کشور است که به دلیل قرار گرفتن در دره ای با شیب تند متشکل از توده سنگ های به شدت درزه دار دار سازند آهکی آسماری همواره در معرض تهدید ناشی از ریزش سنگ بوده است. بطوری که در تازه ترین مورد ریزش در سال 1389 سازه های اطراف نیروگاه به کلی نابود شد. بنابراین با توجه به سابقه ریزش و وجود یک بلوک دارای پتانسیل ناپایداری در تکیه گاه چپ و همچنین احتمال رخداد مجدد ریزش، تحلیل پایداری تکیه گاه چپ امری ضروری به نظر می رسد. بدین منظور با استفاده از اطلاعات موجود در مورد ریزش های ثبت شده در محدوده ساختگاه ، میزان ریسک ریزش و لزوم پایدار سازی تکیه گاه چپ تعیین شد و سپس پایداری این تکیه گاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تکیه گاه در حالت استاتیک بدون نگهدارنده ناپایدار بوده و در صورت ریزش ، حجم بالایی از سنگ بصورت بلوک های منفرد و پیوسته بر روی نیروگاه و سازه های جانبی ریزش خواهد کرد. در تحلیل پایدار سازی جهت مهار سنگ و محافظت از نیروگاه و سازه های پایین دست محدوده مشرف به نیروگاه و سازه های جانبی با یک پرده از سیستم هدایت کننده سنگ با هدف جلوگیری از پرتاب ، کنترل و هدایت سنگ و یک خط سیستم سنگ گیر به منظور مهار و به دام انداختن بلوک های ریزشی به طور ترکیبی استفاده شد. پس از مدل سازی سیستم محافظتی و حل مجدد مدل نتایج نشان می دهد که سیستم مذکور می تواند کلیه سنگ های ریزشی این محدوده را بدون ایجاد شکست ، تحمل ، کنترل، هدایت و مهار کند.

کلیدواژه ها:

تحلیل پایداری ، سد شهید عباسپور ، سیستم هدایت کننده ، سنگ ، نرم افزار ، UDEC