بررسی تغییرات زمانی و مکانی شوری آب زیرزمینی با استفاده از روش های زمین آمار (مطالعه موردی : دشت های واقع در جنوب شرق دریاچه ارومیه)

در سال های اخیر با توجه به خشک شدن دریاچه ارومیه، تغییر کیفیت آب های زیرزمینی و شورشدن منابع آب در منطقه، خطری بزرگ در راه توسعه کشاورزی می باشد. بنابراین در این پژوهش تغییرات مکانی و زمانی EC وSAR موجود در آب زیرزمینی در دشت های جنوب شرقی دریاچه ارومیه مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور از اطلاعات مربوط به 87 حلقه چاه طی دوره آماری 1391-1382 استفاده شد. برای درونیابی پارامترها از روش های زمین آماری شامل کریجینگ معمولی، لاگ کریجینگ، کوکریجینگ و لاگ کوکریجینگ استفاده شد و ارزیابی روش ها با استفاده از تکنیک ارزیابی متقابل انجام گرفت. نتایج نشان داد که روش لاگ کوکریجینگ با مدل واریوگرام نمایی و کروی بر سایر روش ها ارجحیت دارد. نقشه های پهنه بندی ترسیم شده در محیط GIS نشان داد که در نواحی شرق و جنوب شرق منطقه، به دلیل فاصله نسبتا زیاد از دریاچه، آبخوان شرایط مناسبی از نظر شوری داشته و مقادیر EC و SAR در حدودds/m 5/0 وmg/lit 4/0 است، ولی با نزدیک شدن به دریاچه ارومیه (غرب و شمال غرب منطقه)، مقادیر EC و SAR به ds/m29 و mg/lit19 می رسد. به منظور بررسی تغییرات زمانی شوری، نقشه های آنومالی تهیه گردیدکه کاهش کیفیت آب زیر زمینی در غالب منطقه در طی دوره آماری را نشان می دهند. این کاهش کیفیت در مناطق شرقی و شمال شرقی شدیدتر بوده که ناشی از گسترش شوری درکل آبخوان منطقه می باشد.

کلیدواژه ها:

آب زیرزمینی ، دریاچه ارومیه ، زمین آمار و شوری