چالش های فقهی و حقوقی ممنوعیت اعدام افراد زیر 18 سال در نظام حقوقی ایران

حق حیات، موهبتی الهی است که به انسان عطا شده است و در شرایط طبیعی کسی حق ندارد این حق را از دیگران بگیرد. از این رو قرآن کریم برای حیات انسان ارزش استثنایی قائل شده است، تا جایی که حفظ حیات یک نفر معادل حفظ حیات همه مردم دانسته شده است. (حیدری،1394؛ ص 138) گاهی انسان با اعمالی که انجام می دهد و مجازات آن اعدام است، حق برخورداری از این موهبت عظیم الهی را از خود سلب می کند. مجازات اعدام دارای شرایطی است که یکی از این موارد مسئولیت کیفری مرتکب است، سن مرتکب همراه با بلوغ فکری و جسمی وی در فقه و قانون می تواند مسئولیت کیفری وی را به همراه داشته باشد و خلاف همین موضوع نیز وجود دارد و چنانچه فردی از قدرت درک و فهم عمل ارتکابی خود آگاه نباشد، فاقد مسئولیت کیفری خواهد بود؛ هماهنگونه که در شرع و قانون برای افراد زیر 18 سال 3 گروه سنی را مشخص کرده اند و در گروه اول فقدان مسئولیت کیفری، در گروه دوم مسئولیت کیفری نسبی و در گروه سوم مسئولیت کیفری کامل در نظر گرفته شده است که البته هم شرع، گروه سوم فقدان قوه تمییز در فرد را مانع مسئولیت کیفری می داند و هم قانونگذار، فردی که ماهیت جرم انجام شده و یا حرمت آن را درک نکند و یا در رشد و کمال عقل آنان شبهه وجود داشته باشد، به مجازاتی غیر از اعدام محکوم خواهد کرد.

کلیدواژه ها:

اعدام ، مسئولیت کیفری ، مجازات کودک و نوجوان.